Αργυράσπιδες

Οι Αργυράσπιδες ήσαν επίλεκτο στρατιωτικό τμήμα των Διαδόχων οι οποίοι προέκυψαν πιθανόν από μετονομασία των Υπασπιστών.

Η Κυρηναϊκή (7ος αιώνας π.Χ.)

Κυρηναϊκή ή Πεντάπολις καλείται η βορειοανατολική παράκτια περιοχή της Λιβύης, που αρχικά περιλάμβανε πέντε & κατόπιν έξι Ελληνικές αποικίες: Ευεσπερίδες (μετέπειτα Βερενίκη, σύγχρονη Βεγγάζη) – Ταύχειρα (μετέπειτα Αρσινόη, σημερινή Τόκρα) – Βάρκη (Al Marj) – Πτολεμαΐδα – Απολλωνία (σύγχρονη Susah) και την πρωτεύουσα Κυρήνη από την οποία προήλθε και η ονομασία της περιοχής.

Η Αμφίσβαινα

Η Αμφίσβαινα (αμφί+βαίνω) ήταν μυθολογικό ερπετό με δύο κεφαλές στα άκρα του, του οποίου τα μάτια έλαμπαν σαν κεριά και ήταν απρόσβλητο στο κρύο.Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, η Αμφίσβαινα γεννήθηκε από το αίμα που έσταξε από το κεφάλι της Μέδουσας που κρατούσε στο χέρι του ο Περσέας καθώς πετούσε (φορώντας τα ιπτάμενα σανδάλια) πάνω από την Λιβυκή έρημο.

Κάϊοβα/Kiowa

Οι Κάϊοβα είναι φυλή Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής προερχόμενοι από την βόρεια λεκάνη του ποταμού Μισσούρι, οι οποίοι περί το 1650 μετανάστευσαν νότια στους Black Hills (Μαύρους Λόφους) όπου διαβίωναν ειρηνικά με τους Ινδιάνους Κρόου. Εκείνη την περίοδο οργανώθηκαν σε δέκα ανεξάρτητες ομάδες και αριθμούσαν περίπου 3.000 άτομα.

Ο Τρωίλος

Ο Τρωίλος ήταν ο νεότερος γιος της Εκάβης και του Πριάμου ή του Απόλλωνα (Απολλόδωρος 3.12.5, Κοίντος Σμυρναίος 4.420, Υγίνος «Θρύλοι» 90). Ο Πρίαμος είχε πενήντα γιούς και σύμφωνα με μία προφητεία η Τροία θα παρέμενε απόρθητη εφόσον ο Τρωίλος συμπλήρωνε τα είκοσι έτη.

Το βασίλειο Mutapa/Μουτάπα (1430–1760)

Το Μουτάπα (γνωστό και ως Matapa/Ματάπα, Mwenemutapa/Μουενεμουτάπα και Monomotapa/Μονομοτάπα) ήταν βασίλειο της Νότιας Αφρικής στο βόρειο τμήμα της σημερινής Ζιμπάμπουε κατά μήκος του ποταμού Ζαμβέζη, το οποίο ήκμασε στα μέσα του 15ου και 17ου αιώνα. Παρόλο που ενίοτε περιγράφεται ως αυτοκρατορία, ελάχιστες ενδείξεις υπάρχουν ότι οι Shona/Σόνα (τοπική φυλή του Μουτάπα) κυριάρχησαν σε τέτοια έκταση. Ευδοκιμώντας χάρις στους τοπικούς πόρους χρυσού και ελεφαντόδοντου, το βασίλειο ανέπτυξε εμπορικές συναλλαγές με Πορτογάλους και Μουσουλμάνους εμπόρους στις ακτές της Ανατολικής Αφρικής τον 16ο αιώνα. Το Μουτάπα παρήκμασε λόγω των εμφυλίων πολέμων και όταν κατακτήθηκε από τους Πορτογάλους περί το 1633 π.Χ.

Οράτιοι & Κυρίτες

Η τραγική ιστορία των Ορατίων και των Κυριτών είναι μύθος της Ρώμης για την επιρροή της στην γειτονική Άλμπα Λόνγκα.

Βοαδίκεια (Boadicea) η βασίλισσα των Ικένων (30 – 60μ.Χ.)

Η Βοαδίκεια (Boudicca ή Boadicea) ήταν σύζυγος του βασιλέα Πρασούταγου (Prasutagus) της Κελτικής φυλής των Ικένων (Iceni) της Βρετανίας και ηγέτιδα εξέγερσης κατά της Ρώμης το 60-61 μ.Χ. Θεωρείται σημαντική ιστορική προσωπικότητα η οποία εναντιώθηκε στην καταπίεση και την αδικία, ενώνοντας τις Βρετανικές φυλές κατά της Ρωμαϊκής κυριαρχίας και τιμάται ως ηρωίδα μέχρι σήμερα.

Το Κονκορδάτο (Concordat) του 1801

Το Κονκορδάτο του 1801 ήταν μια συμφωνία μεταξύ της Γαλλίας (εκπροσωπούμενης από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη) της Γαλλικής εκκλησίας και του Παπισμού, που αφορούσε στην θέση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στη Γαλλία.

Ναπολεόντειος Κώδικας (1804)

Ο Ναπολεόντειος κώδικας (Code Napoléon) ήταν ένας ενοποιημένος νομικός κώδικας που γράφηκε στην μετα-επαναστατική Γαλλία και θεσπίστηκε από τον Ναπολέοντα το 1804.

Μαυροπόδαροι/Blackfoot

Η φυλή Blackfeet (Μαυροπόδαροι) γνωστή και ως Niitsitapi ή Siksikaitsitap, ήταν πολεμική φυλή Ινδιάνων της Αμερικής που συμμετείχε σε πολλές φυλετικές διαμάχες και αντιστάθηκε σθεναρά στην καταπάτηση των Μεγάλων Πεδιάδων από τους λευκούς.

Η μάχη του Ulundi (Ουλούντι 4 Ιουλ. 1879)

Η μάχη του Ulundi ήταν η τελική μάχη του πολέμου μεταξύ Αγγλίας – Ζουλού, έλαβε χώρα στις 4 Ιουλίου 1879, όπου τα στρατεύματα του Λόρδου Chelmsford συνέτριψαν τον στρατό του βασιλέα των Ζουλού Cetshwayo.

Σκέψεις για την Ιστορία και την ιστορική μέθοδο

Σκέψεις επάνω στην Ιστορία, που μου γεννήθηκαν και γράφτηκαν στα πρώτα χρόνια της επιστημονικής μου σταδιοδρομίας κατά τη διάρκεια των ιστορικών ερευνών και μελετών μου, για προσωπική μου χρήση, σκέψεις που βγήκαν μέσ’ από την πράξη, από τη θέρμη της εργασίας, κατά την κυοφόρηση και επεξεργασία των ιστορικών θεμάτων σκέψεις που απέβλεψαν να συνειδητοποιή­σουν μέσα μου τα θεωρητικά ή μεθοδολογικά προβλήματα ή τις απορίες που μου παρουσιάζονταν, και να αποκρυσταλλώσουν τη στάση μου απέναντι σ’ αυτά._Απ. Ε. Βακαλόπουλος

Θουκυδίδης ο Αλιμούσιος (460 – 395 π.Χ.)

Ο Θουκυδίδης υπήρξε Αθηναίος στρατηγός, «πατέρας της πολιτικής ιστορίας» και κορυφαίος αναλυτής πολιτικών θεμάτων και διεθνών υποθέσεων. Το έργο του «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου» αφηγείται τον πόλεμο μεταξύ Πελοποννησιακής Συμμαχίας της οποίας ηγείτο η Σπάρτη και της Συμμαχίας της Δήλου της οποίας ηγείτο η Αθήνα (431-404 π.Χ.) και θεωρείται «ιστορικό κειμήλιο διαχρονικής αξίας».

Ρήσος ο Θράξ

Ο Ρήσος ήταν βασιλέας των Θρακών, γιος του Ηιονέα, ή του Στρυμόνα και της Μούσας Καλλιόπης ή της Ευτέρπης. Αδελφή του ήταν η Σήτη (Στέφανος Βυζάντιος) και σύζυγός του η Αργανθώνη. Κατά τον Τρωικό ο Διομήδης τον σκότωσε σε μάχη κοντά στον ομώνυμο ποταμό Ρήσο (ο οποίος ρέει από το όρος Ίδα στην Τρωάδα) ενώ σύμφωνα με άλλες πηγές, ενώ κοιμόταν.

Η γυναίκα στην Τουρκοκρατία και την Επανάσταση του 1821

Οι πληροφορίες που διατίθενται για τη θέση των ελληνίδων στην Τουρκοκρατία προέρχονται κυρίως από τις αναφορές των περιηγητών, που επισκέπτονταν περιοχές κάτω από ποικίλες στρατιωτικές και πολιτικές συνθήκες και για διαφορετικούς λόγους, καθώς επίσης και από τα δημοτικά τραγούδια, πολλά από τα οποία αναφέρονται στην πολεμική δράση και τις ηρωικές πράξεις γυναικών.

Μάχη της λίμνης Okeechobee (25 Δεκ. 1837)

Τα Χριστούγεννα του 1837, κατά την διάρκεια του 2ου Πολέμου Seninole, Αφρικανοί και ιθαγενείς που απάρτιζαν το ομώνυμο έθνος, επικράτησαν σε μάχη έναντι υπεράριθμων Αμερικανικών δυνάμεων. Για περισσότερο από μισό αιώνα μαχών στην Φλόριντα, αυτή ήταν η χειρότερη ήττα του Αμερικανικού στρατού, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη της ηπείρου.

Συμβολή των γυναικών στην Ελληνική Επανάσταση

Επισκοπώντας το μεγάλο εκείνο εθνικό γεγονός, διαπιστώνουμε κατ’ αρχήν ότι είναι εξωπραγματική οποιαδήποτε αβασάνιστη ένταξη του ’21 σε δογματικά σχήματα. Ο αγωνιστικός παλμός συγκλόνισε βαθιά ολόκληρο τον ελληνισμό και άγγιξε κάθε νεοελληνική ψυχή πέρα από ταξικές διαφορές και πικρίες. Τό όραμα της λευτεριάς είχε λάμψει στα μάτια των κλεφτών και των αρματωλών. Από τη λάμψη αυτή φωτίσθηκε και η γυναίκα, η Ελληνίδα της σκλαβιάς, που παραστέκει στον αγώνα των αντρών.

Ρωμαϊκό ιππικό

Είναι αποδεδειγμένο ότι βασικός κορμός του Ρωμαϊκού στρατού υπήρξε το πεζικό, οι διαβόητες Ρωμαϊκές λεγεώνες. Ο ρόλος του ιππικού ήταν να προσφέρει πλευρική κάλυψη στα πεζοπόρα τμήματα, να επιφέρει καίρια πλήγματα προκαλώντας σύγχυση στους εχθρικούς σχηματισμούς πεζικού και να καταδιώκει τον αντίπαλο όταν οπισθοχωρούσε. Κατά συνέπεια, πολλές αρχαίες μάχες κερδήθηκαν ή χάθηκαν ανάλογα με την απόδοση των έφιππων στρατιωτών.

Η έννοια της Δικαιοσύνης στην κλασσική αρχαιότητα

«Ἡ ἔννοια τῆς δικαιοσύνης», ἀποτελεῖ μία γραμματολογικὴ καὶ ἱστορικο-φιλολογικὴ μελέτη τῶν ἐννοιῶν τοῦ δικαίου καὶ τῆς δικαιοσύνης καὶ συναφῶν ὅρων. Στὴν πρώτη ἑνότητα, ποὺ ἔχει τὸν τίτλο «Σημασίες τοῦ ὅρου ‹δικαιοσύνη› καὶ συναφῶν ὅρων», διερευνᾶται ἡ ἐτυμολογία, σημασία καὶ ἐξέλιξη τῶν λέξεων «δίκη», «δίκαιος», «δικαιοσύνη», «δικαιόω», «δικαίωσις» καὶ «δικαίωμα», βάσει τῶν στοιχείων ποὺ παρέχει τόσο ἡ σύγχρονη ὅσο καὶ ἡ προγενέστερη λεξικογραφία. Παρατίθενται ἐνδεικτικὰ φράσεις καὶ σύντομα ἀποσπάσματα ἀπὸ συγγράμματα ποὺ καλύπτουν τὸ χρονικὸ διάστημα ἀπὸ τὴν ὁμηρικὴ ἐποχὴ ἕως καὶ τοὺς ἰουδαίους Φίλωνα καὶ Ἰώσηπο. Ἀκολουθεῖ μία σύντομη ἔκθεση ποὺ ἀφορᾶ στὸ «∆ίκαιο καὶ δικαιοσύνη στὴν κλασικὴ ἀρχαιότητα», ποὺ κρίθηκε ἀναγκαία γιὰ τὴν κατανόηση τῶν μορφωτικῶν καταβολῶν τοῦ Βασιλείου, ποὺ ἐπηρέσαν τὴ σκέψη καὶ τὴ γραφίδα του. Ἐδῶ χρησιμοποιεῖται τὸ κριτήριο τοῦ χρόνου. Ἀρχικὰ ἐξετάζεται ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο κατανοοῦσαν τὴ δικαιοσύνη οἱ Μιλήσιοι φιλόσοφοι, ἐρευνᾶται ἡ σημασία ποὺ ἔδιναν σ᾽ αὐτὴν οἱ σπουδαῖοι φιλόσοφοι τῆς χρυσῆς ἐποχῆς τοῦ Πλάτωνα καὶ τοῦ Ἀριστοτέλη, καὶ ἡ ἑνότητα κατακλείεται μὲ ἀναφορὰ στὴ θεωρία τῶν στωικῶν περὶ δικαίου καὶ δικαιοσύνης.

Γεώργιος Σφραντζής………μια σύντομη κριτική προσέγγιση

Όταν ο Edward Gibbon το 1786-1787 στη Λοζάνη της Ελβετίας συνέγραφε τον 6ο και τελευταίο τόμο του έργου με τίτλο «Η Ιστορία της παρακμής και πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας» είχε στην διάθεσή του ελάχιστες πηγές για την συγγραφή του περιβόητου κεφαλαίου της ιστορίας που αφορούσε στην κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Οθωμανούς.

Ζώντας στήν ἀποστολική ἐποχή

Δέν πρέπει νά λησμονοῦμε ὅτι ἡ ἐκκλησιαστική παράδοση δέν φτιάχνει καρικατούρες ἀνθρώπων, πού στά μάτια μας παρουσιάζονται τέλειοι, ἀψεγάδιαστοι (ὅπως πράττουν ὅσοι διαμορφώνουν τήν εἰκόνα πολιτικῶν, ἠθοποιῶν, ἐπιχειρηματιῶν, ἐπιστημόνων, κ.ἄ.) μά ἐν τέλει ἀποδεικνύονται –ἀναπόφευκτα προφανῶς– ἐντελῶς διαφορετικοί, μέ ψεγάδια καί ἀδυναμίες. Μᾶς παρουσιάζει τήν πραγματική ζωή μέ τά προβλήματα, τίς ἀδυναμίες, τίς μικρότητες, τούς ἐγωισμούς. Συνάμα συναντᾶμε τήν ταπείνωση, τήν ἀγάπη, τόν αὐθορμητισμό, τήν πίστη, ὅπως καί τήν ζωή σ᾿ ἕναν κόσμο πού ὁλοένα ἀλλάζει, μεταμορφώνεται, ἀνακαινίζεται, ἁγιάζεται! _Αθ. Μουστάκης

Ιπποκράτης ο Κώος 460/459-377/356 π.Χ

Ο Ιπποκράτης γεννήθηκε στη Κω, μάλλον το 460 ή 459 π.Χ. Θεωρείται 18ος στην σειρά των Ασκληπιαδών (κατά τον Σωρανό 20ος) από τον πατέρα του και 19ος απόγονος του Ηρακλή από την μητέρα του Φαιναρέτη, που ήταν μαία. Τις πρώτες γνώσεις για την ιατρική απέκτησε από τον πατέρα του Hρακλείδη, που ήταν ιατρός στο Ασκληπιείο της Κω και είναι βέβαιο ότι ανάμεσα στους εκπαιδευτές του συγκαταλέγονται ο Hρόδικος ο Σηλυβριανός, ο διάσημος ρήτορας Γοργίας ο Λεοντίνος και ο Δημόκριτος.

Πόλεμος Ζαχαροπλαστικής (27 Νοε. 1838 – 9 Μαρ. 1839)

Εάν υπήρχε κάποιο Έθνος στον κόσμο που θα επέλεγε τον πόλεμο «για λόγους ζαχαροπλαστικής» αυτό θα ήταν η Γαλλία. Αυτό ακριβώς συνέβη το 1838, όταν η Γαλλία και το Μεξικό ενεπλάκησαν σε ένοπλη σύγκρουση διάρκειας 5 μηνών, η οποία έμεινε στην ιστορία ως «ο πόλεμος της ζαχαροπλαστικής».

Επιδημία χορού το 1518 στο Στρασβούργο

Εκείνον τον Ιούλιο, πεντακόσια χρόνια πριν, μια παράδοξη μάστιγα έπληξε την πόλη του Στρασβούργου. Φαινομενικά χωρίς λόγο, εκατοντάδες πολίτες βρέθηκαν να χορεύουν μανιωδώς για μέρες, μέχρι που σωριάζονταν αναίσθητοι ή σε ορισμένες περιπτώσεις, έχαναν τη ζωή τους.

Η ιστορική μόρφωση των Νεοελλήνων

Η μελέτη αυτή αντιμετωπίζει το βασικό επίσης πρόβλημα της οπλοθήκης των ιστορικών τους γνώσεων, τί τους παρέχεται στη Μέση Εκπαίδευση και πώς, με ποιούς φορείς, αν αυτές οι γνώσεις ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής και αν αυτές αφομοιώνο­νται με ουσιαστική ωφέλεια από τους νέους. _Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος

Γαληνός (129/131-199/201 μ.Χ.)

Ο Γαληνός επηρέασε περισσότερο από κάθε άλλον ιατρό της αρχαιότητας, την εξέλιξη της ιατρικής στη Δύση, μέχρι την Αναγέννηση. Τα βιβλία του μεταφράσθηκαν στα Λατινικά και επικράτησαν ως κλασσικά συγγράμματα στις ιατρικές σχολές της Ευρώπης. Σ’ αυτό συνετέλεσε και το γεγονός, ότι υιοθετήθηκαν από τους Άραβες ιατρούς, οι οποίοι, με τη σειρά τους, επηρέασαν αποφασιστικά τη Μεσαιωνική Δύση.

Φάλαρις…ο τύραννος του Ακράγαντα

Ο Περίλαος είχε φιλοτεχνήσει ομοίωμα ταύρου από χαλκό, προσαρμόζοντας λεπτούς αυλούς για την μεταφορά ήχων από την κοιλιά του ζώου προς τα ρουθούνια του και είχε ανοίξει κάτι σαν πόρτα σ᾽ ένα από τα πλευρά του. Στη συνέχεια το μετέφερε σαν δώρο προς τον Φάλαρι ο οποίος τον καλοσώρισε και έδωσε εντολές για την αφιέρωση του κατασκεύασματος στους θεούς.

Κωνσταντίνος Κούμας (1777 – 1836)

Λόγιος, δάσκαλος και συγγραφέας, με αξιόλογη πανεπιστημιακή μόρφωση και αναμορφωτική δράση στα εκπαιδευτικά πράγματα, εμπνεόμενη από τα ιδεώδη του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Οπαδός του Κοραή με σημαντική φιλοσοφική κατάρτιση, ήρθε σε σύγκρουση με την κατεστημένη εκκλησιαστική αντίληψη στο χώρο της παιδείας προωθώντας αλλαγές προς ένα ‹θετικού› τύπου εκπαιδευτικό πρότυπο.

Αράπαχο/Arapaho

Οι Αράπαχο ήταν φυλή Ινδιάνων των Μεγάλων Πεδιάδων η οποία αντιστάθηκε σθεναρά στην καταπάτηση των Μεγάλων Πεδιάδων από τους «λευκούς» μαζί με τους Σεγιέν και Σιού.

Φήμες και διαδόσεις κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821

Ένα ενδιαφέρον επιστημονικό πρόβλημα, που δέ μελετήθηκε καθόλου έως σήμερα και που αποτελεί κοινό αντικείμενο ειδικά της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας και γενικά της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας, αποτελεί η συναγωγή και η μελέτη των ποικίλων και διαφόρων φημών και διαδόσεων, που κυκλοφορούσαν έντονα μεταξύ των Ελλήνων μερικούς μήνες πριν και μετά την έκρηξη της επανάστασης του 1821 και που μνημονεύονται είτε σε έγγραφα της εποχής είτε και αργότερα στα απομνημονεύματα κ.λπ. διαφόρων Ελλήνων και ξένων αγωνιστών και παρατηρητών. _Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος