Χόρας ντε Βιρ Κόουλ/Horace de Vere Cole (1881–1936)……ο εκκεντρικός φαρσέρ

εξώφυλλο: Φωτογραφία της ομάδας που εκτέλεσε την φάρσα στο HMS Dreadnought στην οποία απεικονίζεται όρθιος στην άκρη αριστερά ο Χόρας Κόουλ.

Ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν ότι το να είναι κάποιος ο αστείος της παρέας είναι φαινόμενο που άνθισε τις τελευταίες δεκαετίες και ότι οι φάρσες γίνονται στο όνομα της τέχνης ή της πολιτικής. Το χιούμορ ωστόσο δεν εφευρέθηκε τον 20^ο αιώνα και οι άνθρωποι πριν το διαδίκτυο και την τηλεόραση, κατέφευγαν σε πολύ δημιουργικούς τρόπους για να διασκεδάσουν ή να γελάσουν «ενοχλώντας». Οι ίδιοι τύποι φαρσέρ που σήμερα μας διασκεδάζουν ή εξοργίζουν, υπήρχαν και στο παρελθόν και μάλιστα ορισμένοι εξ’ αυτών διέπρεψαν ταυτίζοντας το όνομά τους με το έθιμο της πρωταπριλιάς. Επιφανέστερος όλων ήταν ο Γουίλιαμ Χόρας ντε Βιρ Κόουλ/William Horace de Vere Cole (5 Μαΐου 1881 – 25 Φεβρουαρίου 1936) εκκεντρικός ποιητής που γεννήθηκε στο Μπαλινκόλιγκ/Ballincollig, της Ιρλανδίας.

Βίος

Ο Κόουλ ήταν γιος του Βρετανού ταγματάρχη των Δραγόνων Γουίλιαμ Ούτινγκ Κόουλ/William Utting Cole, ο οποίος πέθανε από χολέρα στην Ινδία όταν ο Κόουλ ήταν παιδί. Η μητέρα του, Μαίρη ντε Βιρ/Mary de Vere, ήταν ανιψιά και κληρονόμος των Σερ Στήβεν και Λαίδης ντε Βιρ. Ο Κόουλ ήταν ανιψιός του Αγγλο-Ιρλανδού ποιητή Όμπρει Τόμας ντε Βιρ/Aubrey Thomas de Vere. Ο παππούς του πλούτισε από το εμπόριο κινίνης, ενώ η οικογένεια της μητέρας του συγγένευε με τους Κόμητες της Οξφόρδης/Earls of Oxford και είχε δικαίωμα στην επετηρίδα του Λόρδου Μεγάλου Αρχιθαλαμηπόλου της Αγγλίας/Lord Great Chamberlain of England. Σε ηλικία δέκα ετών ο Κόουλ προσβλήθηκε από διφθερίτιδα η οποία επηρέασε σοβαρά την ακοή του για το υπόλοιπο της ζωής του, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, στάλθηκε ως οικονόμος στο Κολλέγιο Ίτον.

Κατά τη διάρκεια του 2^ου Πολέμου των Μπόερς, ο Κόουλ κατετάγη ως υπολοχαγός στους Ουσάρους του Γιορκσάιρ, όπου γρήγορα προήχθη στο βαθμό του λοχαγού. Τραυματίστηκε από σφαίρα στις 2 Ιουλίου 1900 και ανάρρωσε στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού στο Κρούνσταντ τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Στη συνέχεια, αποστρατεύτηκε, δωρίζοντας τις 1.800 λίρες που έλαβε ως σύνταξη αναπηρίας στο ταμείο για χήρες και ορφανά πολέμου.

Γελοιογραφία εποχής που σαρκάζει την αντίδραση των αξιωματικών του HMS Dreadknought μετά την φάρσα του Κόουλ_ Daily Mirror 1910 https://tinyurl.com/y7t8q55g

Κατά την επιστροφή του στην Αγγλία το 1902 φοίτησε στο Κολλέγιο Τρίνιτυ του Κέιμπριτζ, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Όταν πέθανε η γιαγιά του Τζέιν το 1906, κληρονόμησε μεταξύ άλλων, τον Οίκο Γουέστ Γουντχέι/West Woodhay House στην ομώνυμη ενορία στο νότιο Μπέρκσαϊρ, αλλά επειδή δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να το συντηρήσει, πούλησε το 1912 την περιουσία στον θείο του, Alfred Claington Cole, ο οποίος αργότερα έγινε Διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας.

Η αδελφή του Άννα, παντρεύτηκε τον Βρετανό πρωθυπουργό Νέβιλ Τσάμπερλεν, ο οποίος συνέδεσε το όνομά του με την άσκηση ανεκτικής πολιτικής έναντι της Ναζιστικής Γερμανίας. Ωστόσο, συγκρινόμενος ακόμα και με μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα όπως ο Τσάμπερλεν η φήμη του Κόουλ υπερείχε κατά πολύ. Μέχρι το θάνατό του το 1936, ο Χόρας καθιερώθηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους φαρσέρ της σύγχρονης εποχής.

Φάρσες

Ο Χόρας έκανε φάρσες από τα παιδικά του χρόνια και η πρώτη του μεγάλη φάρσα συνέβη όταν σπούδαζε στο Κέιμπριτζ. Όταν διάβασε στις ειδήσεις ότι ο Σουλτάνος της Ζανζιβάρης έκανε επίσκεψη στη Βρετανία, άρχισε να διαδίδει φήμες ότι θα επισκεπτόταν το Κέιμπριτζ. Με την πόλη να περιμένει βασιλική επίσκεψη, ο Κόουλ και ο συνεργός του, Άντριαν Στήβεν/Adrian Stephen, ντυμένοι με Αφρικανική ενδυμασία εμφανίστηκαν σε μία μεγαλοπρεπή δεξίωση στο Κέιμπριτζ όπου ο Στήβεν, προσποιούμενος τον Σουλτάνο και ο Χόρας τον μεταφραστή, ξεναγήθηκαν στην πόλη και το Πανεπιστήμιο, συνοδευόμενοι από αξιωματούχους της πόλης. Μετά την ολοκλήρωση της περιοδείας, οι φαρσέρ επέστρεψαν στο σιδηροδρομικό σταθμό, όπου έβγαλαν τις ενδυμασίες ολοκληρώνοντας την επιτυχημένη φάρσα τους.

Η ομάδα φαρσέρ του Κέιμπριτζ: από αριστερά, Άντριαν Στήβεν, Ρόμπερτ Μπόουεν, Χόρας Κόουλ, Λίλαντ Μπάξτον, Λιούλ Χάουαρντ (κοστούμι) https://en.wikipedia.org/wiki/File:The_Sultan_of_Zanzibar_hoax_at_Cambridge_(cropped).jpg

Ο Κόουλ συνήθιζε να υποδύεται ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού ΜακΝτόναλντ/MacDonald.

Περνώντας το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο Λονδίνο, ο Κόουλ οργάνωσε μια σειρά από τολμηρές φάρσες, αποσκοπώντας στην διαπόμπευση της εξουσίας. Τα θύματά του περιλάμβαναν μέλη του κοινοβουλίου, επιχειρηματίες της πόλης και αξιωματικούς του ναυτικού. Σε μια περίπτωση, συγκρότησε μια ομάδα φίλων ντυμένους εργάτες, οι οποίοι έσκαβαν ένα χαντάκι κατά μήκος της Πλατείας Πικαντίλι προκαλώντας κυκλοφοριακό κομφούζιο.

Σε μία άλλη περίπτωση, προκάλεσε έναν παλιό συμμαθητή του από το Ίτον, το νεοεκλεγέν Συντηρητικό Μέλος του Κοινοβουλίου Όλιβερ Λόκερ-Λάμπσον/Oliver Locker-Lampson, σε αγώνα δρόμου στο Λονδίνο, δίνοντάς του ένα προβάδισμα 10 μέτρων. Ο Κόουλ έχοντας ήδη τοποθετήσει το χρυσό του ρολόι στην τσέπη του φίλου του και με τον Λόκερ-Λάμπσον να προηγείται, περίμενε μέχρι να συναντήσουν έναν αστυνομικό και άρχισε να φωνάζει «σταματήστε τον κλέφτη!» Ο Λάμπσον συνελήφθη αμέσως και το ρολόι βρέθηκε. Μετά την φάρσα, ο Κόουλ εξήγησε ότι όλα ήταν ένα αστείο και οι δύο άνδρες αφέθηκαν ελεύθεροι. Τότε όμως ο Χόρας άρχισε να κουνά το μπαστούνι του, σαν να διεύθυνε ορχήστρα και οι δύο άνδρες συνελήφθησαν ξανά. Δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον του Λάμπσον, αλλά ο Κόουλ κρίθηκε ένοχος για διατάραξη ειρήνης και του επιβλήθηκε πρόστιμο 5 λιρών.

Μια από τις φάρσες του ήταν να κυκλοφορεί με έναν μαστό αγελάδας να κρέμεται από το παντελόνι του και όταν οι θιασώτες πλησίαζαν από περιέργεια ή αηδιασμένοι, ο Κόουλ έκοβε τον μαστό, προκαλώντας την αποδοκιμασία των παρισταμένων.

Ο Κόουλ έκανε πιο εξεζητημένες φάρσες. Σε μια απ’ αυτές στο ταξίδι του μέλιτος στην Βενετία με την πρώτη του σύζυγο, αποφάσισε να κάνει μια περίεργη φάρσα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, άπλωσε κοπριά αλόγων στους δρόμους της Πλατείας του Αγίου Μάρκου και όταν ξημέρωσε οι πάντες απόρησαν από την παρουσία κοπριάς αλόγων σε μια πόλη που δεν είχε καν άλογα.

Σε άλλη περίπτωση, ο Χόρας έδωσε δωρεάν εισιτήρια θεάτρου σε μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων (οκτώ τον αριθμό) οι οποίοι ήταν φαλακροί, κάθονταν σε συγκεκριμένες θέσεις και είχαν ζωγραφισμένα στο κεφάλι τους γράμματα με τέτοιο τρόπο ώστε οι θεατές από τον εξώστη να διαβάζουν την λέξη B O L L O C K S (όρχεις).

Η ομάδα φαρσέρ του Dreadknought: από αριστερά, καθισμένη η Βιρτζίνια Στήβεν (αργότερα Βιρτζίνια Γούλφ), ο Ντάνκαν Γκραντ, ο Χόρας, ο Άντριαν Στήβεν, ο Άντονι Μπάξτον (καθισμένος), ο Γκι Ρίντλεϊ. James Lafayette / Public domain

Μακράν όμως η διασημότερη φάρσα του Κόουλ συνέβη το 1910, όταν το πολεμικό πλοίο HMS Dreadnought αγκυροβόλησε κοντά στο Γουέιμουθ/Weymouth και ο κυβερνήτης ενημερώθηκε ότι ο αυτοκράτορας της Αβησσυνίας ήθελε να επισκεφθεί το σκάφος. Το πλήρωμα εξέφρασε την προθυμία να ξεναγήσει τον ξένο μονάρχη και ενημερώθηκε ότι ένας αξιωματούχος του Υπουργείου Εξωτερικών θα συνόδευε τον αυτοκράτορα και την ακολουθία του. Ωστόσο, δεν γνώριζαν ότι ο υποτιθέμενος υπάλληλος του «Υπουργείου Εξωτερικών» ήταν στην πραγματικότητα ο Κόουλ ενώ οι επίσημοι καλεσμένοι ήταν οι φίλοι του, Ντάνκαν Γκραντ/Duncan Grant, ο Άντριαν Στήβεν/Adrian Stephen και η αδερφή του Στήβεν, η μετέπειτα διάσημη συγγραφέας, Βιρτζίνια Γουλφ. Ο Χόρας και οι συνεργοί του ξεναγήθηκαν στο πλοίο, με τον Άντριαν Στήβεν να σχολιάζει με φράσεις ανάμικτες από Σουαχίλι, Ελληνικά και Λατινικά. Ειδικά η φράση «Bunga Bunga» αργότερα έγινε παροιμιώδης στη Βρετανία και ταυτίστηκε με την σκανδαλώδη φάρσα.

Όταν το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό συνειδητοποίησε ότι είχε εξαπατηθεί από τον μεγαλύτερο φαρσέρ της χώρας, ενοχλήθηκε – ειδικά όταν οι Βρετανοί άρχισαν να τους χλευάζουν με την φράση «Bunga Bunga». Παρόλο που δεν υπήρξαν νομικές κυρώσεις κατά του Κόουλ, μια ομάδα αξιωματικών επισκέφθηκε προσωπικά τον «δράστη» στο σπίτι του για να εκφράσουν την δυσαρέσκειά τους.

Οι φάρσες δυστυχώς, ήταν ο μόνος τομέας που διακρίθηκε ο Κόουλ, αφού στην προσωπική του ζωή (γάμος – οικονομικά) απέτυχε παταγωδώς. Ο «εθνικός» φαρσέρ της Βρετανίας πέθανε στη Γαλλία το 1936 από καρδιακή προσβολή.