Σφαγή της Βοστώνης (5 Μαρ. 1770)

εξώφυλλο: Η αιματηρή σφαγή, χάραξη του Πολ Ριβίρ που απεικονίζει τη σφαγή της Βοστώνης, 1770 Metropolitan Museum of Art, CC0, via Wikimedia Commons

Η Σφαγή της Βοστώνης ήταν επίθεση εναντίον αποίκων πολιτών από Βρετανικά στρατεύματα στις 5 Μαρτίου 1770 και τα νομικά επακόλουθά της, τα οποία πυροδότησαν την Αμερικανική Επανάσταση. Η τεταμένη κατάσταση λόγω της έντονης Βρετανικής στρατιωτικής παρουσίας στη Βοστόνη αρκούσε για να υποκινήσει συμπλοκές μεταξύ στρατιωτών και πολιτών και τελικά οδήγησε τα Βρετανικά στρατεύματα να ανοίξουν πυρ στο ταραχώδες πλήθος. Πυροβολήθηκαν 11 άνδρες εκ των οποίων πέντε σκοτώθηκαν και οι υπόλοιποι έξι τραυματίστηκαν.

Άποψη της Παλαιάς Βουλής στην Βοστώνη, έδρα της Βρετανικής αποικιακής κυβέρνησης από το 1713 έως το 1776. Η σφαγή της Βοστώνης πραγματοποιήθηκε ακριβώς μπροστά από το μπαλκόνι σε έναν πολυσύχναστο δρόμο και τιμάται από τον πλακόστρωτο κύκλο (φωτογραφία 2009). Dion Hinchcliffe, CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Γεγονότα

Το περιστατικό ξεκίνησε στην οδό Κινγκ, όταν ένας νεαρός μαθητευόμενος κατασκευαστής περούκας ονόματι Έντουαρντ Γκάρικ διαμαρτυρήθηκε στον Βρετανό λοχαγό Τζον Γκόλντφιντ, ότι άργησε να πληρώσει τον λογαριασμό του κουρέα του. Στην πραγματικότητα ο Γκόλντφιντ είχε διευθετήσει τον λογαριασμό του εκείνη την ημέρα, αλλά δεν απάντησε στο αγόρι. Όταν ο Γκάρικ συνέχισε να διαμαρτύρεται μια ώρα αργότερα, ένας Βρετανός φρουρός έξω από το τελωνείο, ο στρατιώτης Χιου Γουάιτ, κάλεσε το αγόρι και το χτύπησε στο κεφάλι. Οι φίλοι του Γκάρικ φώναξαν στον φρουρό και ένας Βρετανός λοχίας τους κυνήγησε. Οι μαθητευόμενοι επέστρεψαν με περισσότερους ντόπιους, βρίζοντας τον φρουρό και ρίχνοντας χιονόμπαλες και σκουπίδια.

Λιθογραφία του 19ου αιώνα από τον Χένρι Πέλαμ που αποτελεί παραλλαγή της περίφημης χαρακτικής του Ριβίρ. Τονίζει τον Κρίσπους Άτακς, τον μαύρο άνδρα στο κέντρο που αποτέλεσε σύμβολο για τους επαναστάτες. National Archives at College Park, Public domain, via Wikimedia Commons

Ο Γουάιτ έστειλε αγγελιοφόρο στην κύρια φρουρά ζητώντας ενισχύσεις. Αξιωματικός υπηρεσίας ήταν ο λοχαγός Τόμας Πρέστον. Σύμφωνα με τον ισχυρισμό του έστειλε στο συμβάν έναν αξιωματικό και 12 στρατιώτες του 29^ου συντάγματος πεζικού και αυτός ακολούθησε αμέσως μετά. Ο όχλος μεγάλωσε σε μέγεθος και συνέχισε να πετά πέτρες, ραβδιά και κομμάτια πάγου. Μια ομάδα ναυτικών και λιμενεργατών κρατώντας μεγάλα ραβδιά από καυσόξυλα μπήκαν μπροστά από το πλήθος, αντιμετωπίζοντας άμεσα τους στρατιώτες. Καθώς χτυπούσαν καμπάνες στα γύρω κωδωνοστάσια, το πλήθος μεγάλωνε και γινόταν πιο απειλητικό.

Εν μέσω της αναταραχής, ο στρατιώτης Χιου Μοντγκόμερι χτυπημένος από ένα κομμάτι πάγου πυροδότησε το μουσκέτο του, λέγοντας αργότερα σε έναν από τους συνηγόρους υπεράσπισης ότι κάποιος είχε φωνάξει «πυρ»! και κατόπιν όλοι εκτός ενός από τους άλλους στρατιώτες πυροβόλησαν στο πλήθος. Οι βολές τους χτύπησαν έντεκα άνδρες εκ των οποίων τρεις πέθαναν ακαριαία, ένας λίγες ώρες αργότερα και ένας πέμπτος αρκετές μέρες αργότερα. Οι άλλοι έξι τραυματίες επέζησαν.

Τρεις Αμερικανοί – ο κατασκευαστής σχοινιών Σάμιουελ Γκρέι, ο ναυτικός Τζέιμς Κάλντγουελ και ένας Αφροαμερικανός ναυτικός, ο Κρίσπους Άττακς πέθαναν ακαριαία. Ο 17χρονος Σάμιουελ Μάβερικ πέθανε την επόμενη μέρα χτυπημένος από εξοστρακισμό στο πίσω μέρος του πλήθους. Ο 30χρονος Ιρλανδός μετανάστης Πάτρικ Καρ πέθανε δύο εβδομάδες αργότερα. Την επόμενη ημέρα, οι βασιλικές αρχές σε μια προσπάθεια ειρήνευσης συμφώνησαν να απομακρύνουν τα στρατεύματα από το κέντρο της πόλης σε ένα οχυρό στο νησί Καστλ στο λιμάνι της Βοστώνης.

Δίκη των στρατιωτών

Ο λοχαγός Πρέστον και οι στρατιώτες συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν σε δίκη σε δικαστήριο της κομητείας του Σάφολκ. Ο Τζον Άνταμς, ο Τζόσια Κουίνσι και ο Ρόμπερτ Όχμουτι ενήργησαν ως συνήγοροι υπεράσπισης, με τον Σάμπσον Σόλτερ Μπλόουερς να επιλέγει τους ενόρκους. Ο Γενικός Εισαγγελέας της Μασαχουσέτης Σάμιουελ Κουίνσι και ο ιδιωτικός δικηγόρος Ρόμπερτ Τριτ Πέιν, ο οποίος προσλήφθηκε από την πόλη της Βοστώνης, ανέλαβαν την εισαγγελία.

Η Σφαγή της Βοστώνης απειλούσε να απομακρύνει τους μετριοπαθείς από το Πατριωτικό Κίνημα και έτσι τα μέλη του Κόμματος της Περούκας έλαβαν αντίμετρα. Διασφάλισαν ώστε οι Βρετανοί στρατιώτες να λάβουν μια δίκαιη δίκη. Ο Πωλ Ριβίρ βοήθησε στην παροχή των αποδεικτικών στοιχείων. Ένας κορυφαίος πατριώτης, ο Τζον Άνταμς, ανέλαβε την υπεράσπιση των στρατιωτών. Για να ηρεμήσουν τα πνεύματα, η δίκη καθυστέρησε για μήνες, κάτι ασυνήθιστο για εκείνη την εποχή και όλοι οι ένορκοι επιλέχθηκαν από πόλεις εκτός Βοστώνης.

Σε ξεχωριστή δίκη ο Πρέστον αθωώθηκε αφού οι ένορκοι δεν πείστηκαν ότι είχε διατάξει τους στρατιώτες να πυροβολήσουν.

Στη δίκη των στρατιωτών, ο Άνταμς υποστήριξε ότι αν οι στρατιώτες κινδύνευαν από τον όχλο, είχαν το νόμιμο δικαίωμα να αντιδράσουν και συνεπώς ήταν αθώοι. Υποστήριξε επίσης ότι εάν προκαλούνταν αλλά δεν κινδύνευαν, ήταν ένοχοι για ανθρωποκτονία. Οι ένορκοι συμφώνησαν με τον Άνταμς και αθώωσαν έξι από τους στρατιώτες. Δύο στρατιώτες κρίθηκαν ένοχοι για ανθρωποκτονία και τιμωρήθηκαν με μαρκάρισμα στους αντίχειρες. Οι αποφάσεις των ενόρκων δείχνουν ότι πείστηκαν ότι οι στρατιώτες αισθάνονταν ότι απειλούνταν από το πλήθος. Ο Πάτρικ Καρ, το πέμπτο θύμα, το επιβεβαίωσε με μια μαρτυρία που κατέθεσε στο γιατρό του Τζον Τζέφρις λίγο πριν πεθάνει, η οποία έχει ως εξής:

ΕΡ: Ήσουν γιατρός του Πάτρικ Καρ;

ΑΠ: Ήμουν.

ΕΡ: Γνώριζε [ο Καρ] τους κινδύνους;

ΑΠ: Μου είπε….ήταν Ιρλανδός, ότι είχε δει όχλους και στρατιώτες που καλούνταν να τους καταστείλουν… Είχε δει στρατιώτες να πυροβολούν συχνά ανθρώπους στην Ιρλανδία, αλλά δεν είχε δει ποτέ να υφίστανται τόσα πολλά πριν πυροβολήσουν.

ΕΡ: Πότε είχατε την τελευταία συνομιλία μαζί του;

ΑΠ: Περίπου τέσσερις το απόγευμα, πριν τη νύχτα κατά την οποία πέθανε και συγκεκριμένα είπε ότι συγχώρησε τον άνθρωπο που τον πυροβόλησε όποιος κι αν ήταν αυτός, γνωρίζοντας ότι δεν είχε κακία, αλλά πυροβόλησε για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. (Χίλερ Ζόμπελ «Σφαγή της Βοστόνης» σελ. 285-286, 298)

**Ο Τζον Άνταμς 2ος πρόεδρος των Η.Π.Α & συνήγορος υπεράσπισης των στρατιωτών στην δίκη της Βοστόνης** Gilbert Stuart, Public domain, via Wikimedia Commons

Ακολουθεί καταχώρηση ημερολογίου του Τζον Άνταμς σχετικά με τη συμμετοχή του στη δίκη:

Αφιέρωσα τον εαυτό μου στο καθήκον εργαζόμενος αδιάκοπα και ακαταπόνητα. Το βράδυ εξέφρασα στην κυρία Άνταμς όλες τις ανησυχίες μου. Αυτή η εξαιρετική κυρία, που πάντα με ενθάρρυνε, ξέσπασε σε λυγμούς, αλλά είπε ότι ήταν πολύ λογικές, όσον αφορά στους κινδύνους για εκείνη, τα παιδιά μας και εμένα, αλλά θεωρούσε ότι είχα πράξει το σωστό και ήταν πρόθυμη να μοιραστεί όλα όσα επρόκειτο να συμβούν, εκφράζοντας εμπιστοσύνη στην Θεία Πρόνοια.

Πριν ή μετά τη δίκη, ο Πρέστον μου έστειλε δέκα λίρες και μετά τη δίκη των Στρατιωτών επιπλέον οκτώ λίρες, οι οποίες ήταν η χρηματική ανταμοιβή που έλαβα για δεκατέσσερις ή δεκαπέντε ημέρες εργασίας, για μία από τις πιο εξαντλητικές και κουραστικές υποθέσεις που χειρίστηκα, διακινδυνεύοντας την φήμη την οποία είχα κερδίσει αγωνιζόμενος πολύ σκληρά, υφιστάμενος κατακραυγή, υποψίες και προκαταλήψεις, οι οποίες δεν έχουν ακόμη κοπάσει και δεν θα ξεχαστούν ποτέ όσο διαβάζεται η Ιστορία αυτής της Περιόδου. Έγινε αμέσως γνωστό στο εξωτερικό ότι είχα δεσμευτεί για τον Πρέστον και τους στρατιώτες, γεγονός που προξένησε μεγάλη κατακραυγή.

Η θέση που εξέφρασα για την υπεράσπιση του λοχαγού Πρέστον και των στρατιωτών, μου προκάλεσε άγχος και αρκετή δυσφήμηση. Ήταν ωστόσο, μια από τις πιο γενναίες, γενναιόδωρες, αντρίκιες και αμερόληπτες πράξεις της ζωής μου και η καλύτερη υπηρεσία που προσέφερα στη χώρα μου. Η ποινή του θανάτου εναντίον αυτών των στρατιωτών θα αποτελούσε λεκέ για τη χώρα όπως παλαιότερα οι εκτελέσεις των Κουακέρων ή μαγισσών. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η ετυμηγορία των ενόρκων ήταν σωστή.

Αυτό, ωστόσο, δεν είναι λόγος να μην θεωρεί η πόλη τα γεγονότα εκείνης της νύχτας ως σφαγή, ούτε είναι κάποιο επιχείρημα υπέρ του Κυβερνήτη ή του Υπουργού, που τους έστειλαν εδώ. Αλλά είναι η ισχυρότερη απόδειξη κινδύνου των στρατών κατοχή.

Επιπτώσεις

Η σφαγή της Βοστώνης θεωρείται από τα σημαντικότερα γεγονότα που έστρεψαν το αποικιακό συναίσθημα κατά του βασιλιά Γεωργίου III και της Βρετανικής κοινοβουλευτικής εξουσίας. Ο Τζον Άνταμς έγραψε ότι στις 5 Μαρτίου 1770 «τέθηκε το θεμέλιο της Αμερικανικής ανεξαρτησίας» και ο Σάμιουελ Άνταμς και άλλοι Πατριώτες χρησιμοποίησαν ετήσιους εορτασμούς (Ημέρα Σφαγής) για να ενθαρρύνουν το δημόσιο αίσθημα προς την ανεξαρτησία. Ο Κρίστοφερ Μονκ ήταν το αγόρι που τραυματίστηκε στην επίθεση και πέθανε το 1780 και η μνήμη του τιμήθηκε ως υπενθύμιση της Βρετανικής θηριωδίας.

Μεταγενέστερα γεγονότα όπως η Υπόθεση Γκάσπι και το Κόμμα Τσαγιού της Βοστόνης ανέδειξαν περαιτέρω την καταρρέουσα σχέση μεταξύ Βρετανίας και αποικιών. Πέρασαν πέντε χρόνια από τη σφαγή και τον ολοκληρωτικό πόλεμο και ο Νιλ Γιορκ θεωρεί ότι υπάρχει λεπτή σχέση μεταξύ τους. Θεωρείται ευρέως ως ένα σημαντικό γεγονός που οδήγησε στη βίαιη εξέγερση που ακολούθησε. Ο Χάουαρντ Ζιν υποστηρίζει ότι η Βοστόνη ήταν γεμάτη «ταξικό θυμό» αναφέροντας ότι η Εφημερίδα της Βοστώνης το 1763 δημοσίευσε ότι «ορισμένα άτομα στην εξουσία προωθούσαν πολιτικά προγράμματα προκειμένου να κρατήσουν τους ανθρώπους φτωχούς για να τους κάνουν ταπεινούς».