Μάχη της Μπούνα-Γκόνα (16 Νοε. 1942 – 22 Ιαν. 1943)

εξώφυλλο: Πίνακας του Michael Gnatek με τη 32η Μεραρχία Πεζικού των ΗΠΑ σε δράση στο Μπούνα της Νέας Γουινέας, που απεικονίζει στρατιώτες να ερευνούν τη ζούγκλα για κινήσεις Ιαπωνικών στρατευμάτων και εκκαθαρίζουν καταφύγια που είχαν καταληφθεί από αντιπάλους.

Η μάχη του Μπούνα-Γκόνα ήταν μέρος της εκστρατείας της Νέας Γουινέας στο μέτωπο του Ειρηνικού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έλαβε χώρα μετά την ολοκλήρωση της εκστρατείας Κοκόντα Τράκ και διήρκεσε από τις 16 Νοεμβρίου 1942 έως τις 22 Ιανουαρίου 1943. Η μάχη διεξήχθη μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων Αυστραλίας και Ηνωμένων Πολιτειών κατά των Ιαπωνικών δυνάμεων στα παραλιακά χωριά Μπούνα, Σανανάντα και Γκόνα, από τα οποία οι Ιάπωνες είχαν εξαπολύσει χερσαία επίθεση στο Πόρτ Μόρεσμπι.

**Συσχέτιση εκστρατείας Μπούνα-Γκόνα και Νέας Γουινέας με την ευρύτερη περιοχή.** Historical Division, War Department, for the American Forces in Action series (United States Army Center of Military History), Public domain, via Wikimedia Commons

Σχεδιασμός – διάταξη δυνάμεων

Στον Νότιο Ειρηνικό οι Ιάπωνες ήθελαν να δημιουργήσουν περίμετρο ασφαλείας όπου οι Σύμμαχοι δεν θα μπορούσαν να διεισδύσουν και η οποία θα επέτρεπε στους Ιάπωνες να διακόψουν τους διαύλους επικοινωνίας μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Αυστραλίας, απομονώνοντας έτσι την Αυστραλία. Για να το πετύχουν αυτό, οι σχεδίαζαν να καταλάβουν το Πορτ Μόρεσμπι της Νέας Γουινέας και να χρησιμοποιήσουν τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις για επίγεια αεροπορική υποστήριξη κατά των Αμερικανών και των Αυστραλών. Οι Ιάπωνες σχεδίαζαν επίσης να εγκαταστήσουν υδροπλάνα στο Τουλάγκι και να κατασκευάσουν αεροδρόμιο στο Γκουανταλκανάλ για να εξασφαλίσουν αεροπορική υπεροχή στη Θάλασσα των Κοραλλιών και τις ακτές της. Η συμμαχική αντίσταση όμως οδήγησε στη μάχη της Θάλασσας των Κοραλλιών 4-8 Μαΐου 1942.

Οι Σύμμαχοι επικράτησαν στη μάχη της Θάλασσας των Κοραλλιών και παρότι οι Ιάπωνες κατάφεραν να καταλάβουν το Τουλάγκι στις 3 Μαΐου 1942, δεν μπόρεσαν να αποβιβαστούν στο Πόρτ Μόρεσμπι. Σκοπός της απόβασης ήταν να καταλάβουν οι Ιάπωνες τις εγκαταστάσεις για να προστατεύσουν μετακινήσεις στη Νότια Νέα Γουινέα και να ξεκινήσουν επιδρομές στην Αυστραλία προκειμένου να αποδυναμώσουν την ικανότητα των Συμμάχων να μετακινούν στρατεύματα. Οι Ιάπωνες εκπόνησαν σχέδιο για να αποβιβάσουν δύναμη εισβολής στο Μπούνα-Γκόνα, στη βόρεια ακτή της Νέας Γουινέας, να επιτεθούν στα βουνά Όουεν–Στάνλεϊ χρησιμοποιώντας το μονοπάτι Κοκόντα και να καταλάβουν το Πορτ Μόρεσμπι από τον βορρά. Αυτή η επιχείρηση θα υποστηριζόταν εφοδιαστικά από την Μπούνα-Γκόνα με πόρους που θα αποστέλλονταν από το Ραμπάλ.

Τα αεροδρόμια στο Μπούνα ήταν σημαντικά για τις συμμαχικές επιχειρήσεις στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό, αφού απείχε μόνο 550 χλμ. από το Ραμπάλ, που ήταν το κλειδί για το Τρούκ, το κορυφαίο στρατηγικό σημείο στον Ειρηνικό. Η χρήση της Μπούνα-Γκόνα ως βάση επιθέσεων των δυτικών δυνάμεων κατά μήκος της ακτής της Νέας Γουινέας θα έθετε σε κίνδυνο τον Ιαπωνικό έλεγχο των Φιλιππίνων και των Ολλανδικών Ανατολικών Ινδιών. Ο Μακ Άρθουρ σκόπευε να δημιουργήσει αεροδρόμιο στο Μπούνα και να ξεκινήσει μαζικές επιθέσεις κατά μήκος της ακτής της Νέας Γουινέας, που θα κορυφώνονταν στο βορειοδυτικό άκρο της Νέας Γουινέας, μερικές εκατοντάδες μίλια από τις Φιλιππίνες. Ο Αμερικανός στρατηγός αγνόησε τις προειδοποιήσεις από ναυτικές πληροφορίες ότι και οι Ιάπωνες σχεδίαζαν να χρησιμοποιήσουν το Μπούνα ως βάση χερσαίας επίθεσης στο Πορτ Μόρεσμπι.

**Στρατηγός Ντάγκλας Μακάρθουρ** Photographer not credited., Public domain, via Wikimedia Commons

Ο Μακ Άρθουρ αποφάσισε να ασφαλίσει την περιοχή Μπούνα χρησιμοποιώντας Aυστραλιανές δυνάμεις. Η αποστολή ανατέθηκε στη Δύναμη Μαρούμπρα που αποτελείτο από το 39^ο Τάγμα Αυστραλιανής Πολιτοφυλακής και ένα Τάγμα Τοπικής Χωροφυλακής, που προχώρησε στις 7 Ιουλίου, βόρεια στο μονοπάτι Κοκόντα πάνω από τα όρη Όουεν-Στάνλεϊ προς την Μπούνα-Γκόνα. Η μετακίνηση της δύναμης Μαρούμπρα πάνω από τα βουνά ήταν δύσκολη λόγω της βλάστησης και του εδάφους, με αποτέλεσμα κατά την άφιξη να μην είναι έτοιμοι να πολεμήσουν λόγω κόπωσης. Η υπηρεσία πληροφοριών του Μακ Άρθουρ απέτυχε να κάνει σωστή ανάλυση εδάφους και δεν προσδιόρισε τις επιπτώσεις του εδάφους και της βλάστησης σε φιλικές επιχειρήσεις. Στις 31 Ιουλίου μια δεύτερη δύναμη επρόκειτο να αναχωρήσει από το Πορτ Μόρεσμπι πάνω από το μονοπάτι Κοκόντα, που αποτελούνταν από τέσσερις Αυστραλιανούς λόχους πεζικού και ένα Αμερικανικό απόσπασμα μηχανικού. Αποστολή είχαν να εξασφαλίσουν το Μπούνα και να αναμένουν την άφιξη μεγαλύτερης δύναμης που επρόκειτο να έρθει δια θαλάσσης από το Πορτ Μόρεσμπι, ώστε να ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής αεροδρομίου. Οι υπηρεσίες πληροφοριών των Αμερικανών δεν μπόρεσαν να προβλέψουν ότι οι Ιάπωνες ίσως είχαν παρόμοια σχέδια.

Τα ξημερώματα της 22^ας Ιουλίου, οι Αυστραλοί της Δύναμης Μαρούμπρα διαπίστωσαν ότι το προηγούμενο βράδυ περίπου 5.000 Ιάπωνες είχαν αποβιβαστεί στην περιοχή της Γκόνα. Η περιοχή ήταν ανυπεράσπιστη και οι Ιάπωνες ανενόχλητοι κατέλαβαν τη Σαλαμάουα, τη Γκόνα και την Μπούνα. Ολόκληρη η Ιαπωνική απόβαση υποστηρίχθηκε από λίγα μόνο αεροσκάφη και παρότι οι Σύμμαχοι επιτέθηκαν στους Ιάπωνες με αεροσκάφη, η ζημιά είχε ήδη γίνει. Οι Ιάπωνες ήταν στην ξηρά. Λίγες νύχτες αργότερα μια ομάδα ανταρτών επιτέθηκε στη Σαλαμάουα, σκοτώνοντας 40 Ιάπωνες με κόστος μόνο δύο τραυματίες. Οι Ιάπωνες αντεπιτέθηκαν την επόμενη μέρα βομβαρδίζοντας τα χωριά Μούμπο και Κομιάτουμ, που απείχαν μόλις μερικά μίλια μακριά. Ακόμη και όταν οι Ιάπωνες άρχιζαν να χτίζουν αεροδρόμιο, να οχυρώνουν την παραλία με αντιαεροπορικά όπλα και να κατασκευάζουν σύστημα ενισχυμένων αλληλοσυνδεόμενων αποθηκών και χαρακωμάτων, ο Μακ Άρθουρ αξιολόγησε την εισβολή ως μικρή απειλή. Ο συνταγματάρχης Γιοσούκε Γιοκοχάμα, διοικητής του 144^ου Συντάγματος Πεζικού, μαζί με δυνάμεις του 15^ου Συντάγματος Μηχανικού, είχε ως αποστολή να διασχίσει τα βουνά και να καταλάβει το Πορτ Μόρεσμπι. Επρόκειτο να διεξάγει αναγνώριση κατά μήκος του μονοπατιού Κοκόντα, να καταλάβει το Κοκόντα και το αεροδρόμιό του και κατόπιν να συνεχίσει για το Πορτ Μόρεσμπι.

Οι Αυστραλοί ανακάλυψαν ότι οι Ιάπωνες κινούνταν γρήγορα προς την ενδοχώρα και το επόμενο πρωί οι Αυστραλοί έστησαν ενέδρα στον ποταμό Όιβι καθώς προσπαθούσε να περάσει η εμπροσθοφυλακή των Ιαπώνων. Δεκαπέντε Ιάπωνες σκοτώθηκαν αλλά οι Αυστραλοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Αντιλαμβανόμενοι ότι δεν μπορούσαν να φέρουν αρκετά στρατεύματα στο Κοκόντα για να το υπερασπιστούν πριν φτάσουν εκεί οι Ιάπωνες, αποφασίζουν να κάψουν τον σταθμό και να υπερασπιστούν τα καμένα απομεινάρια με τις υπάρχουσες δυνάμεις. Στις 29 Ιουλίου οι Ιάπωνες έφτασαν στον κυβερνητικό σταθμό Κοκόντα και νίκησαν τις Αυστραλιανές δυνάμεις. Στις 8 Αυγούστου οι Αυστραλοί αντεπιτέθηκαν και ανακατέλαβαν το αεροδρόμιο, αλλά δύο μέρες αργότερα οι Ιάπωνες επανακατέβαλαν το αεροδρόμιο για δεύτερη φορά, με πολλές απώλειες.

**Μέτωπο Σανανάντα Δεκέμβριος 1942** Centre for Military History, Public domain, via Wikimedia Commons

Επιχειρήσεις

Στις 26 Αυγούστου οι Ιάπωνες ξεκίνησαν την επίθεσή τους από την Κοκόντα προς το Πορτ Μόρεσμπι. Η πρόθεση των Αυστραλών ήταν να υπερασπιστούν κάθε χωριό κατά μήκος του οδικού άξονα που οδηγούσε στο Πορτ Μόρεσμπι. Το χωριό Ισουράβα, αποτέλεσε το σκηνικό ενός τετραήμερου λουτρού αίματος με τους Αυστραλούς να βιώνουν την πρώτη Ιαπωνική επίθεση. Μετά από τέσσερις ημέρες μάχης και 250 νεκρούς, οι Αυστραλοί αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στο μονοπάτι. Οι Ιάπωνες έχασαν 550 άνδρες και είχαν περισσότερους από 1.000 τραυματίες και η αποστολή τους έπαιρνε πολύ περισσότερο από όσο νόμιζαν. Η επίθεση κατά μήκος του Κοκόντα κόστιζε ακριβά στους Ιάπωνες και οι ενέργειες των Αυστραλών εξασφάλιζαν πολύτιμο χρόνο στον Μακ Άρθουρ για να αντιδράσει σε αυτό που αρχικά πίστευε ότι ήταν μια μικρή εισβολή. Εκτός από την επίθεση από το Μπούνα, οι Ιάπωνες αποβίβασαν στρατεύματα στον Κόλπο Μιλν προκειμένου να επιτεθούν για να καταλάβουν το Πορτ Μόρεσμπι από τα ανατολικά. Στις 22 Οκτωβρίου ο Μακ Άρθουρ ανέπτυξε 800 Αυστραλούς ενάντια στους Ιάπωνες που αποβιβάστηκαν στον Κόλπο Μιλν. Οι Ιάπωνες απωθήθηκαν και έφυγαν με υποβρύχιο στις 26 Οκτωβρίου. Λόγω της απώλειας του Γκουανταλκανάλ, το Αυτοκρατορικό Γενικό Αρχηγείο διέταξε τους Ιάπωνες να αποσυρθούν πίσω στην Μπούνα, όντας αποφασισμένοι να ενοποιήσουν τις Παπούες Δυνάμεις τους στη Μπούνα και να εστιάσουν στην ανακατάληψη του Γκουανταλκανάλ. Οι Ιαπωνικές δυνάμεις εκδιώχθηκαν από την 7^η Αυστραλιανή Μεραρχία που είχε ανακληθεί από τη Βόρεια Αφρική.

Ο Μακ Άρθουρ αποφάσισε να αναθέσει στην Αμερικανική 32^η Μεραρχία Πεζικού στη Νέα Γουινέα να καταλάβει την Μπούνα. Ενόσω οι Αυστραλοί ανάγκαζαν τους Ιάπωνες να επιστρέψουν στο μονοπάτι Κοκόντα προς την Μπούνα, η 32^η Μεραρχία Πεζικού επρόκειτο να κάνει μια ευρεία κυκλωτική κίνηση προς τα ανατολικά και να επιτεθεί στην αριστερή πλευρά των Ιαπώνων κοντά στην Μπούνα. Περί τον Οκτώβριο και αρχές Νοεμβρίου, τα Συντάγματα Πεζικού 126 (126 ΣΠ) και 128 (128 ΣΠ) της 32^ης Μεραρχίας κατευθύνονταν στις θέσεις τους. Ένα Τάγμα, το 2^ο Τάγμα του 126^ου Συντάγματος Πεζικού (2 ΤΠ/126 ΣΠ) προστάτευε την αριστερή πλευρά των Αμερικανικών δυνάμεων κινούμενοι πάνω από τα βουνά Όουεν Στάνλεϊ προς την Μπούνα. Μέχρι το βράδυ της 18^ης Νοεμβρίου, οι Αμερικανικές Δυνάμεις είχαν παραταχθεί. Το 1ΤΠ/128 ΣΠ ήταν στην παράκτια περιοχή νοτιοανατολικά της Μπούνα, το 1ΤΠ/126 ΣΠ πίσω του, τα 2ΤΠ/126 ΣΠ και 3ΤΠ/126 ΣΠ ήταν στα αριστερά, το 3ΤΠ/128 ΣΠ ήταν στη θέση Σιμέμι νότια του Μπούνα, το 2ΤΠ/128 ΣΠ ήταν στο Άγκο νοτιοδυτικά της Μπούνα, και η 7^η Τεθωρακισμένη Μεραρχία προωθείτο στα μονοπάτια προς Γκόνα και Σανανάντα. Οι Αμερικανοί πιστεύοντας τις ανακριβείς πληροφορίες που παρείχε το προσωπικό του Μακ Άρθουρ, περίμεναν μια γρήγορη νίκη και ήταν γεμάτοι ενθουσιασμό.

**Η βροχή μετέτρεψε τις διαδρομές σε λάσπη. AWM014187** See page for author, Public domain, via Wikimedia Commons

Ο Μακ Άρθουρ και το επιτελείο του υποτίμησαν τα εφοδιαστικά και περιβαλλοντικά προβλήματα καθώς και τον αριθμό των Ιαπώνων που αμύνονταν στην περιοχή Μπούνα-Γκόνα. Στο Μπούνα, μερικώς εκπαιδευμένοι, άπειροι Αμερικανοί στρατιώτες πολέμησαν σε μια βαλτώδη ζούγκλα, ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό. Οι Αυστραλοί, που ήταν πιο έμπειροι, αντιμετώπισαν σφοδρή αντίσταση όταν επιτέθηκαν προς την Γκόνα και τη Σανανάντα που ο Μακ Άρθουρ δεν προέβλεψε. Οι υπηρεσίες πληροφοριών ανέφεραν ότι την Μπούνα υπερασπιζόταν ένα Τάγμα Ιαπώνων, ενώ στην πραγματικότητα η φρουρά αποτελούνταν από δύο Τάγματα του Ιαπωνικού 41^ου Συντάγματος Πεζικού, το 144^ο Σύνταγμα Πεζικού, μηχανικούς και μονάδες αεράμυνας και 500 Ιάπωνες πεζοναύτες, ενώ το σύνολο των δυνάμεων και οι πληροφορίες έδειχναν ότι καμία Ιαπωνική ενίσχυση δεν κατευθυνόταν στην περιοχή. Μία άλλη αδυναμία των πληροφοριών ήταν η αποτυχία εντοπισμού των εκτεταμένων οχυρώσεων πεδίου. Οι Ιάπωνες είχαν κατασκευάσει εκατοντάδες στοίβες κορμών ενισχυμένες με χαλύβδινες πλάκες, ράγες και βαρέλια γεμάτα με άμμο, οι οποίες ήταν καλυμμένες με λάσπη, βράχια και βλάστηση, έχοντας γίνει ένα με το έδαφος. Χωρίς να γνωρίζουν τις οχυρώσεις, οι Αυστραλοί και οι Αμερικανοί ξεκίνησαν την επίθεση με αυτοπεποίθηση. Αυτοί οι λανθασμένοι υπολογισμοί των εχθρικών δυνάμεων θα οδηγούσαν τον Μακ Άρθουρ να απομακρύνει τον Διοικητή της 32^ης Μεραρχίας, τον υποστράτηγο Έντουιν Χάρντιγκ και δύο διοικητές Συντάγματος, επειδή πίστευε ότι οι καθυστερήσεις στην κατάληψη του Μπούνα ήταν αποτέλεσμα κακής διοίκησης, στην πραγματικότητα οφείλονταν στην άγνοια της Ιαπωνικής δύναμης.

Από αριστερά οι συμμετέχοντες Στρατηγοί: Έντμοντ Χέρινγκ (Αυστραλία) Τζόρτζ Βάσεϋ (Αυστραλία) Έντουιν Χάρντιγκ (ΗΠΑ) Ρόμπερτ Άικλμπεργκερ (ΗΠΑ)

Η μάχη

Στις 16 Νοεμβρίου η 32^η Μεραρχία υπό τον στρατηγό Χάρντινγκ και η 7^η Μεραρχία υπό τον Αυστραλό στρατηγό Τζόρτζ Βάσεϋ κινήθηκαν κατά των εχθρικών θέσεων στην παραλία Μπούνα-Γκόνα. Οι μεν Αυστραλοί διέθεταν πείρα, αλλά ήταν ταλαιπωρημένοι και κουράζονταν γρήγορα, ενώ οι Αμερικανοί είχαν φρεσκάδα, αλλά απειρία στη μάχη. Οι Αμερικανοί ήταν στα δεξιά και οι Αυστραλοί στα αριστερά. Πιστεύοντας, όπως οι Αμερικανοί, ότι απέμεινε μόνο μικρός αριθμός εχθρών, οι Αυστραλοί προχώρησαν, σίγουροι για μια γρήγορη και εύκολη νίκη, αλλά γρήγορα ανακάλυψαν ότι υπήρχαν τουλάχιστον 900 Ιάπωνες στη Γκόνα. Η Ιαπωνική άμυνα επικεντρώθηκε στην Γκόνα στην κορυφή του μονοπατιού, σε μία περιοχή που έμοιαζε με κηρήθρα, αποτελούμενη από οχυρώματα, χαρακώματα και θέσεις μάχης, με κάθε προσέγγιση καλυμμένη. Η Αυστραλιανή επίθεση εκδηλώθηκε στις 18 Νοεμβρίου από την 25^η Ταξιαρχία, η οποία αντιμετώπισε την νότια Ιαπωνική δύναμη. Αφού υπέστησαν μεγάλες απώλειες, οι Αυστραλοί αποσύρθηκαν, αλλά ήταν έτοιμοι να προσπαθήσουν ξανά στις 22 Νοεμβρίου και ξανά την επόμενη μέρα χωρίς επιτυχία, αλλά με μεγάλες απώλειες. Η κατάσταση γινόταν σοβαρή. Σε μόλις τρεις ημέρες μάχης, η ταξιαρχία είχε 204 νεκρούς και τραυματίες χωρίς ανάλογα κέρδη. Η 25^η Ταξιαρχία αντικαταστάθηκε από την 21^η Ταξιαρχία, την Αυστραλιανή εφεδρεία. Η 21^η Ταξιαρχία εκτέλεσε επιθέσεις στη Γκόνα για μια εβδομάδα, αλλά δεν είχε μεγαλύτερη επιτυχία από την 25^η Ταξιαρχία. Η επίθεση στη Γκόνα συνεχιζόταν για δύο εβδομάδες χωρίς επιτυχία.

Στις 28 Νοεμβρίου η 21^η Ταξιαρχία ανανέωσε την επίθεσή της στη Γκόνα. Το σούρουπο «έπεσαν» σε ένα δίκτυο από κρυφές και καλά προετοιμασμένες θέσεις, από τις οποίες οι Ιάπωνες χτύπησαν δυνατά ένα τάγμα, προκαλώντας 32 απώλειες στους Αυστραλούς πριν προλάβουν να απεμπλακούν. Την επόμενη μέρα, μετά από αεροπορική επιδρομή, η Ταξιαρχία επιτέθηκε για άλλη μια φορά, αλλά συνάντησε την ίδια αντίσταση και αποχώρησε. Την 1^η Δεκεμβρίου, μετά από βολές πυροβολικού, η Ταξιαρχία επιτέθηκε ξανά αλλά και αυτή η επίθεση όπως και οι προηγούμενες απέτυχε με σοβαρές απώλειες. Την 6^η Δεκεμβρίου, η Ταξιαρχία εξαπέλυσε ακόμη μια επίθεση στη Γκόνα αλλά και πάλι το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο με μεγάλες απώλειες και μόνο μια μικρή βελτίωση στη θέση των Αυστραλών. Αυτές οι ανεπιτυχείς επιθέσεις ωστόσο επέφεραν στους Ιάπωνες ένα τρομερό σφυροκόπημα με αποτέλεσμα να αποδεκατιστούν, έχοντας απομείνει μόνο μερικές εκατοντάδες μέχρι το βράδυ της 6^ης Δεκεμβρίου. Μη γνωρίζοντας αυτό, οι Αυστραλοί επιτέθηκαν ξανά στις 8 Δεκεμβρίου στη Γκόνα από τα νοτιοανατολικά και αφού διείσδυσαν εύκολα στο χωριό, άρχισαν να εξοντώνουν τον εχθρό. Εκείνο το βράδυ περίπου 100 Ιάπωνες επιχείρησαν να αντεπιτεθούν, αλλά τους θέρισαν στο σκοτάδι τα οπλοπολυβόλα Μπρεν των Αυστραλών. Το τέλος ήρθε την επόμενη μέρα στις 9 Δεκεμβρίου όταν οι Αυστραλοί εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Γκόνα.

**Η συμμαχική προέλαση στην οροσειρά Όουεν Στάνλεϊ 26 Σεπτεμβρίου – 15 Νοεμβρίου** Centre for Military History, Public domain, via Wikimedia Commons

Η Αυστραλιανή 16^η Ταξιαρχία κατευθύνθηκε προς τη Σανανάντα, αλλά στις 19 Νοεμβρίου, συνάντησαν Ιαπωνικό φυλάκιο αποστολή του οποίου ήταν να καθυστερήσει μια προωθούμενη δύναμη, για να δώσει χρόνο στους Ιάπωνες να ολοκληρώσουν τις αμυντικές προετοιμασίες στη Σανανάντα. Οι Αυστραλοί επιτέθηκαν καταφέρνοντας να εξουδετερώσουν το φυλάκιο και να συνεχίσουν την προέλασή τους αλλά μέχρι το μεσημέρι σταμάτησαν. Η 16^η Ταξιαρχία παρά τις σοβαρές απώλειες από μάχες και ασθένειες, παρέμενε ακόμα μάχιμη, αλλά οι άνδρες της ήταν κουρασμένοι και δεν μπορούσαν να συνεχίσουν τις επιθέσεις. Ο Μακ Άρθουρ αποφάσισε να αποσπάσει το 26^ο Σύνταγμα από την 32^η Μεραρχία στους Αυστραλούς παρά το γεγονός ότι ο Χάρντινγκ τους είχε αναθέσει να καταλάβουν το χωριό Μπούνα. Ο στρατηγός Χάρντινγκ δεν μπορούσε να κατανοήσει την απόσπαση της μισής δύναμής του στους Αυστραλούς, τη στιγμή που επρόκειτο να την χρησιμοποιήσει για να καταλάβει το Μπούνα. Θεωρούσε ότι αυτή η κίνηση θα οδηγούσε σε σύγχυση, δυσαρέσκεια και απογοήτευση, αλλά ο Μακ Άρθουρ, ο οποίος είχε λανθασμένη εικόνα για την Ιαπωνική δύναμη στο Μπούνα, εκτιμούσε ότι ο Χάρντινγκ μπορούσε να ολοκληρώσει την αποστολή του με ένα σύνταγμα.

Το Σύνταγμα συνάντησε τους Αυστραλούς στις 21 Νοεμβρίου και σχεδόν αμέσως διατάχθηκε να επιστρέψει στην 32^η Μεραρχία λόγω δυσκολιών στο Μπούνα. Η κύρια επίθεση του Συντάγματος εκδηλώθηκε στις 25 Νοεμβρίου. Η επίθεση ξεκίνησε καλά, αλλά σταμάτησε όπως οι άλλες επιθέσεις. Οι Αμερικανοί συνέχισαν να επιτίθενται μέχρι τις 30 Νοεμβρίου. Η μόνη πραγματική επιτυχία του ήταν να εξουδετερώσει έναν Ιαπωνικό καταυλισμό και να στήσει οδόφραγμα στο οδικό δίκτυο που οδηγούσε στη Σανανάντα. Οι επόμενες τρεις εβδομάδες μαχών ήταν αφιερωμένες στη διατήρηση αυτού του οδοφράγματος, αλλά στο μεταξύ ήρθε η είδηση για την κατάληψη της Γκόνα, κάτι που επέτρεπε μετακίνηση των συμμαχικών δυνάμεων προς τη Σανανάντα. Αυτό περιελάμβανε την άφιξη του 163^ου Συντάγματος Πεζικού των ΗΠΑ, που διατέθηκε στην 7^η Μεραρχία από την 41^η Μεραρχία των ΗΠΑ.

Από τις 4 έως τις 15 Ιανουαρίου η 7^η Μεραρχία, συμπεριλαμβανομένης της νεοαφιχθείσας Αυστραλιανής 18^ης Ταξιαρχίας και του 163^ου Συντάγματος Πεζικού των ΗΠΑ, διεξήγαγε επιχειρήσεις για την αποδυνάμωση της εξωτερικής περιμέτρου της Σανανάντα. Αφού εξουδετέρωσαν αρκετά ισχυρά σημεία του εχθρού στις 16 Ιανουαρίου ήταν έτοιμοι να κυκλώσουν τη Σανανάντα. Στην 18^η Ταξιαρχία δόθηκε η αποστολή ενθυλάκωσης, υποστηριζόμενη από το 163^ο ΣΠ, καθώς και άρματα μάχης και πυροβολικό που διατέθηκαν στην αποστολή. Η επίθεση πήγε καλά και μέχρι το βράδυ της 16^ης Ιανουαρίου είχε διεισδύσει στη Σανανάντα. Οι Ιάπωνες ήταν διασπασμένοι, χωρίς πυρομαχικά και λιμοκτονούσαν. Οι εναπομείναντες Ιάπωνες βλέποντας ότι η αντίσταση ήταν μάταιη διέφυγαν με φορτηγίδα. Η 7^η Μεραρχία έπρεπε ακόμα να εκκαθαρίσει τις ομάδες των απομονωμένων Ιαπώνων έργο που ολοκληρώθηκε στις 22 Ιανουαρίου.

**Αυστραλιανή επίθεση σε μικρό οχύρωμα**, Ιανουάριος 1943 George Silk, Public domain, via Wikimedia Commons

Η κατάσταση στην Μπούνα ήταν εξίσου δύσκολη με αυτή στη Γκόνα και τη Σανανάντα. Η 32^η Μεραρχία άρχισε την επίθεσή της στις 19 Νοεμβρίου. Το 1^ο ΤΠ του 128^ου ΣΠ επρόκειτο να επιτεθεί στην Μπούνα κατά μήκος της ακτής και το 3^ο ΤΠ του 128^ου ΣΠ να καταλάβει τη γέφυρα μεταξύ νέων και παλαιών αεροδρομίων, επιπλέον λόγω της διάθεσης του 126^ου ΣΠ στους Αυστραλούς, ο στρατηγός Χάρντινγκ έπρεπε να χρησιμοποιήσει την εφεδρεία του 2^ου ΤΠ του 128^ου ΣΠ για επίθεση στο χωριό Μπούνα. Αυτό που δεν γνώριζαν οι Αμερικανοί ήταν ότι οι Ιάπωνες στο Μπούνα είχαν ενισχυθεί με 800 άνδρες από την Ραμπάλ. Οι Αμερικανοί δεν μπόρεσαν να κάνουν κάποια πρόοδο, διότι έβρεχε ασταμάτητα, ενώ οι Ιαπωνικές οχυρώσεις και η ισχυρή δύναμη φρουράς της Μπούνα τους δυσκόλευαν.

Το 2^ο ΤΠ του 128^ου ΣΠ ξεκίνησε την επίθεσή του για να καταλάβει το χωριό στις 21 Νοεμβρίου. Άγνωστο γιατί, αλλά ενώ οι Αμερικανοί θα έπρεπε να είχαν πλεονέκτημα τρία προς ένα κατά την επίθεση, ήταν λιγότεροι από τους Ιάπωνες κατά δύο προς ένα. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της κακής πληροφόρησης και της μεταφοράς του 126^ου ΣΠ στην Αυστραλιανή 7^η Μεραρχία. Το 2^ο ΤΠ του 128^ου ΣΠ δεν μπορούσε προωθηθεί, αλλά στις 23 Νοεμβρίου το 2^ο ΤΠ του 126^ου ΣΠ, το οποίο είχε ανακληθεί από τους Αυστραλούς, εντάχθηκε στο 2^ο ΤΠ του 128^ου ΣΠ. Στις 24 Νοεμβρίου τα δύο τάγματα επιτέθηκαν προς το Μπούνα, αλλά η χερσαία επίθεση απέτυχε πλήρως όταν αντιμετώπισαν έναν αόρατο εχθρό που πυροβολούσε με οπλοπολυβόλα από ενισχυμένα υπόγεια καταφύγια. Ο στρατηγός Χάρντινγκ συνειδητοποίησε ότι χρειαζόταν άρματα προκειμένου οι επιθέσεις του να καταστούν αποτελεσματικές. Οι Αμερικανοί προσπάθησαν να μετακινήσουν τρία άρματα μάχης M3 Στιούαρτ στην 32^η Μεραρχία δια θαλάσσης, αλλά οι φορτηγίδες βυθίστηκαν υπό το βάρος των αρμάτων.

**Ιαπωνικά πυρομαχικά που καταλήφθηκαν από τις συμμαχικές δυνάμεις στη Γκόνα**. Australian War Memorial, Public domain, via Wikimedia Commons

Ο Μακ Άρθουρ εξοργιζόταν με την έλλειψη προόδου στο Μπούνα και ήταν δυσαρεστημένος από τις αναφορές για τις κακές συνθήκες των Αμερικανικών στρατευμάτων και το πεσμένο ηθικό τους. Στις 30 Νοεμβρίου έστειλε τον στρατηγό Ρόμπερτ Άικλμπεργκερ, τον πρόσφατα διορισμένο γενικό διοικητή των Αμερικανικών δυνάμεων στο Μπούνα, με εντολή να αντικαταστήσει τον στρατηγό Χάρντιγκ και τον συνταγματάρχη Μοτ, επιτελάρχη του Χάρντιγκ και τον συνταγματάρχη Χέιλ, διοικητή του 128^ου ΣΠ. Ο Άικλμπεργκερ στις 2 Δεκεμβρίου, πριν προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια, αποφάσισε να επιθεωρήσει τις Αμερικανικές θέσεις. Λόγω άγνοιας των συνθηκών μάχης και της Ιαπωνικής δύναμης, ο Άικλμπεργκερ έβγαλε συμπεράσματα αρνητικά και άδικα. Πίστευε ότι οι Αμερικανοί δεν είχαν θάρρος και επιθυμία να πολεμήσουν. Ανακάλυψε ότι οι στρατιώτες δεν είχαν σιτηρέσια μάχης, ζεστά γεύματα και τσιγάρα. Ήταν αξύριστοι, οι στολές και τα άρβυλα ήταν βρώμικα και κουρελιασμένα και έδειχναν έλλειψη πειθαρχίας και ηθικού. Πολεμώντας στο μέτωπο Μπούνα για δύο εβδομάδες χωρίς ουσιαστικά καμία πρόοδο, εκτός από εκατοντάδες θύματα, το ηθικό τους ήταν πολύ χαμηλό. Ο Άικλμπεργκερ αντικατέστησε τον Χάρντινγκ, τους δύο διοικητές συντάγματος και τους περισσότερους διοικητές ταγμάτων στις 2 Δεκεμβρίου 1942. Αυτό εξόργισε πολλούς από τους αξιωματικούς και τους άνδρες της 32^ης Μεραρχίας που γνώριζαν ότι για τις καθυστερήσεις δεν έφταιγαν εκείνοι που αντικαταστάθηκαν. Ο Άικλμπεργκερ χαρακτηρίστηκε αδίστακτος.

Ο Άικλμπεργκερ επρόκειτο να ανακαλύψει ότι για τα λάθη τις καθυστερήσεις δεν ήταν υπεύθυνη η ηγεσία της 32^ης Μεραρχίας αλλά η κακή πληροφόρηση και ο σχεδιασμός του Μακ Άρθουρ. Στις 5 Δεκεμβρίου διηύθυνε την επίθεση της 32^ης Μεραρχίας σε όλο το μέτωπο. Η Μεραρχία γνώρισε την πρώτη της επιτυχία καθώς διείσδυσε στην περίμετρο Μπούνα. Οι Αμερικανοί προχώρησαν μέχρι τη θάλασσα μεταξύ του χωριού Μπούνα και της ιεραποστολής. Ο Άικλμπεργκερ συνέχισε τις επιθέσεις τις επόμενες εβδομάδες ενώ έφερε νέα στρατεύματα και άρματα. Ο Χάρντινγκ δεν είχε πετύχει να πείσει τον Μακ Άρθουρ να διαθέσει άρματα μάχης και πυροβολικό στη Μεραρχία. Στις 18 Δεκεμβρίου, οι Αμερικανοί πέτυχαν και πάλι να διασπάσουν στη θάλασσα τις ισχυρά αμυνόμενες Ιαπωνικές θέσεις στο ακρωτήριο Εντιαντέρε και παρότι έχασαν τρία άρματα και είχαν μεγάλες απώλειες προχώρησαν. Ο Άικλμπεργκερ συνέχισε τις επιθέσεις στην Μπούνα και στις 3 Ιανουαρίου 1943 εξουδετέρωσε την Ιαπωνική αντίσταση. Αυτό που απέμεινε από τους Ιάπωνες στην περιοχή Μπούνα ήταν μερικές ομάδες ελεύθερων σκοπευτών και μικρές ομάδες στρατιωτών.

**Καθ’ οδόν προς την Μπούνα, Αυστραλιανά στρατεύματα διασχίζουν ρέμα σε αυτοσχέδια γέφυρα. AWM013755** Australian War memorial, Public domain, via Wikimedia Commons

Συμπεράσματα

Μόλις στα μέσα Φεβρουαρίου του 1943, αρκετές εβδομάδες αφότου ο Μακ Άρθουρ κήρυξε το τέλος της επιχείρησης, οι Σύμμαχοι εξάλειψαν τους τελευταίους σκληροπυρηνικούς Ιάπωνες υπερασπιστές. Μεταξύ της 32^ης Μεραρχίας και του 163^ου ΣΠ, οι Αμερικανοί υπέστησαν 10.879 απώλειες, συμπεριλαμβανομένων νεκρών μάχης, θανάτους από ασθένεια, τραυματιών και ασθενών. Πολλές από αυτές τις απώλειες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν τα Αμερικανικά στρατεύματα είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα. Πριν την ανάπτυξη στη θάλασσα, η 32^η Μεραρχία είχε εκπαιδευτεί για να πολεμήσει στην Ευρώπη. Ο Μακ Άρθουρ απέτυχε ως διοικητής, καθώς δεν διασφάλισε ότι θα είχαν την κατάλληλη εκπαίδευση για πόλεμο στη ζούγκλα ενόσω βρίσκονταν στην Αυστραλία πριν τους μεταφέρει στην Μπούνα. Εξάλλου οι Αυστραλοί μπορούσαν να βοηθήσουν σε αυτή την προσπάθεια.

Η μάχη της Μπούνα-Γκόνα ήταν επιτυχία των Συμμάχων, χωρίς να πιστώνεται στον Μακ Άρθουρ ή στο επιτελείο του, αφού αγνόησε επανειλημμένα τις πληροφορίες σχετικά με τις αμυντικές δυνατότητες της Ιαπωνίας και την πολυπλοκότητα των οχυρώσεων τους. Επιπλέον δεν παρείχε πληροφορίες για το έδαφος και τη βλάστηση στην 32^η Μεραρχία, οι οποίες θα μπορούσαν εύκολα να συλλεχθούν από τους Αυστραλούς που πολεμούσαν στη Νέα Γουινέα. Ο Μακ Άρθουρ δεν πίστευε ότι οι Ιάπωνες μπορούσαν να ενισχύσουν τις θέσεις τους με στρατεύματα από το Ραμπάλ, αλλά οι Ιάπωνες το έκαναν σε αρκετές περιπτώσεις. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι διοικητές να μην γνωρίζουν την πραγματική δύναμη του εχθρού, γεγονός που οδήγησε σε άνιση αναλογία δυνάμεων, που θα έπρεπε να ήταν τρεις προς ένα υπέρ των Συμμάχων, γεγονός που συνέβαινε σπάνια.

**Περιπολία ανοίγει δρόμο μέσα από πυκνή βλάστηση.** Clifford Bottomley, Public domain, via Wikimedia Commons

Ο Μακ Άρθουρ και το επιτελείο του απέτυχαν να αναπτύξουν ένα εφοδιαστικό σχέδιο που θα παρείχε τους κατάλληλους πόρους στα στρατεύματα. Ιατρικές προμήθειες, νερό, σιτηρέσια και πυρομαχικά δεν παρασχέθηκαν σε πραγματική βάση. Τα κρίσιμα οπλικά συστήματα ήταν πυροβολικό και άρματα. Το πυροβολικό της 32^ης Μεραρχίας έμεινε πίσω στην Αυστραλία λόγω έλλειψης μεταφορικών μέσων. Αυτό ήταν ιδιαίτερα άστοχο, διότι αφού δεν ήταν δυνατόν να μετακινηθεί ένας τόσο σημαντικός παράγων μάχης, δεν έπρεπε να μετακινηθεί η 32^η Μεραρχία στη Μπούνα.

Οι σχέσεις του Μακ Άρθουρ με την ηγεσία της 32^ης Μεραρχίας ήταν φρικτές. Ο Μακ Άρθουρ δεν πίστεψε τις εκτιμήσεις του στρατηγού Χάρντιγκ, διοικητή της 32^ης Μεραρχίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καταστεί ανυπόμονος ως προς την πρόοδο που έκανε η μεραρχία κατά του Μπούνα. Η υστέρηση οφειλόταν στην κακή πληροφόρηση, τη κακή υλικοτεχνική υποστήριξη και την ανεπαρκή εκπαίδευση, παράγοντες που έκαναν το έργο του Χάρντινγκ πολύ πιο δύσκολο. Όλες αυτές οι ελλείψεις οφείλονταν στο επιτελείο του Μακ Άρθουρ.

Η πτώση ηθικού των στρατιωτών λόγω των συνθηκών του πεδίου μάχης είναι συνηθισμένη, συμβαίνει σε όλες τις μονάδες. Ωστόσο, οι διοικητές αντικαθίστανται μόνο όταν τα στρατεύματα χάσουν την εμπιστοσύνη στην ηγεσία και στην περίπτωση της 32^ης Μεραρχίας δεν υπήρξαν σαφείς ενδείξεις. Η αποστολή του υποστράτηγου Άικλμπεργκερ στην Μπούνα που είχε ως αποτέλεσμα την αντικατάσταση του Χάρντινγκ και δύο από τους διοικητές του Συντάγματος, ανεξάρτητα από τη μετέπειτα νίκη του, προκάλεσε δυσαρέσκεια στα στρατεύματα και μείωσε ακόμη περισσότερο το ηθικό. Αν ο Χάρντινγκ είχε εφοδιαστεί με άρματα μάχης και πυροβολικό όταν το ζητούσε, όπως ο Άικλμπεργκερ, θα είχε οδηγήσει την 32^η Μεραρχία στη νίκη. Το βέβαιο είναι ότι τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 1942 οι Αμερικανοί δεν ήταν προετοιμασμένοι για μάχη στη Νέα Γουινέα, αλλά πιο απροετοίμαστος ήταν ο στρατηγός Μακ Άρθουρ.