Αινείας

στις

εξώφυλλο:  Ο Αινείας, τραυματίας, όρθιος, περιθάλπεται από τον γιατρό Ιάπυγο, ενώ η Αφροδίτη, ανήσυχη, φτάνει φέρνοντας φαρμακευτικά βότανα. Στο μεταξύ, ο γιος του Ασκάνιος, στέκεται δακρυσμένος δίπλα στον πατέρα του _ Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης (αρ. 9009). Πομπηία, Οίκος Σίρικο. Naples National Archaeological Museum, Public domain, via Wikimedia Commons

Η δημοσίευση βασίζεται σε άρθρο της Liana Miate, που δημοσιεύθηκε στο Ancient History Encyclopedia την 01 Δεκ. 2022.

copyright © μετάφραση – επιμέλεια Χείλων

Στην Ελληνορωμαϊκή μυθολογία, ο Αινείας είναι γιος της θεάς Αφροδίτης και του Αγχίση, μέλους της βασιλικής οικογένειας των Τρώων, αδελφός του Λύρου, συγγενής του βασιλιά της Τροίας Πριάμου και θρυλικός ιδρυτής της Ρώμης. Ο Αινείας ήταν ένας από τους λίγους Τρώες που επέζησαν από την πολιορκία της Τροίας και μετά τη λήξη ξεκίνησε ένα 7ετές ταξίδι που εξιστορείται στην Αινειάδα από τον Ρωμαίο ποιητή Βιργίλιο (70-19 π.Χ.).

Προέλευση & καταγωγή

Ερχόμενοι σε επαφή με τους αρχαίους Έλληνες, οι Ρωμαίοι συνειδητοποίησαν ότι τους έλειπε η θρυλική επική παράδοση που είχαν οι αρχαίοι Έλληνες. Η Ελληνική λογοτεχνία περιελάμβανε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια του Ομήρου (περ. 750 π.Χ.) και είχε ήρωες όπως ο Αχιλλέας και ο Ηρακλής, ενώ οι Ρωμαίοι είχαν μόνο τον Ρωμύλο και τον Ρέμο, οι οποίοι δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τους Έλληνες ήρωες.

Οι Ρωμαίοι θέλοντας να δώσουν επικό χαρακτήρα συνέδεσαν την ιστορία τους με τον Τρωικό πόλεμο συσχετίζοντας έναν ήρωα του πολέμου με τον Ρωμύλο. Προς τούτο επέλεξαν τον Αινεία, έναν πρίγκιπα της Τροίας του οποίου αγνοείτο η τύχη και περί το 500 π.Χ., υπήρξε μια τυπική αφήγηση στην οποία ο Αινείας κατάφερε να ξεφύγει από την πυρπόληση της Τροίας και έφτασε στην Ιταλία, όπου ίδρυσε την Ρώμη.

Η ιστορία γέννησης του Αινεία αναφέρεται στον Ομηρικό Ύμνο στην Αφροδίτη που αφηγείται πώς η Αφροδίτη επηρέαζε τις ερωτικές σχέσεις των θεών. Επειδή ακόμη και ο ισχυρός Δίας δεν ήταν απρόσβλητος στις δυνάμεις της Αφροδίτης, έχοντας πολλές ερωτικές σχέσεις με θνητές γυναίκες, αποφάσισε να δώσει στην Αφροδίτη μια γεύση από το δικό της φάρμακο κάνοντάς την να ερωτευτεί έναν θνητό άνδρα, ο οποίος εμφανίστηκε σ’ αυτήν ως θεός.

Αφροδίτη και Αγχίσης του Ουίλιαμ Μπλέικ Ρίτσμοντ (1889 ή 1890) William Blake Richmond, Public domain, via Wikimedia Commons

Ο Δίας την γοήτευσε με τον Αγχίση και μόλις τον είδε να φροντίζει τα βοοειδή του, τον ερωτεύτηκε. Ταξίδεψε στο ναό της στην Πάφο της Κύπρου, όπου προετοιμάστηκε και μόλις έφτασε στο όρος Ίδη, βρήκε τον Αγχίση, ο οποίος μόλις την είδε ένιωσε δέος απέναντί της, διερωτώμενος αν ήταν θεά ή νύμφη. Η Αφροδίτη είπε ψέματα, ισχυριζόμενη ότι ήταν θνητή και ότι ο Ερμής της είχε πει ότι θα ήταν η νόμιμη σύζυγος του Αγχίση.

Ο Αγχίσης και η Αφροδίτη κοιμήθηκαν μαζί και το πρωί του αποκάλυψε την πραγματική της μορφή. Ο Αγχίσης πανικοβλήθηκε, συνειδητοποιώντας ότι είχε ξαπλώσει με μια θεά, αλλά η Αφροδίτη τον καθησύχασε και του είπε ότι δεν υπήρχε λόγος να φοβάται.

Δεν θα υποστείς κακό από μένα

ούτε από άλλους ευλογημένους,

γιατί σε αγαπούν οι θεοί.

Θα έχεις έναν αγαπητό γιο

που θα κυβερνήσει μεταξύ των Τρώων

και παιδιά θα γεννιούνται

από τα παιδιά του για πάντα.

Αινείας θα είναι το όνομά του. (Ομηρικοί Ύμνοι: Ύμνος στην Αφροδίτη, 194-197)

Η Αφροδίτη είπε στον Αγχίση ότι οι νύμφες των βουνών θα μεγάλωναν τον γιο τους και όταν έφτανε σε μια ορισμένη ηλικία, θα τον έφερναν στον πατέρα του, ο οποίος θα έλεγε στους ανθρώπους ότι η μητέρα του γιου του ήταν νύμφη. Τον προειδοποίησε όμως ότι αν έλεγε την αλήθεια για την καταγωγή του γιου τους, ο Δίας θα του έριχνε κεραυνό.

Όπως προέβλεψε η Αφροδίτη, μόλις έμαθε ο Δίας ότι ο Αγχίσης ήταν πατέρας του Αινεία, του έριξε κεραυνό και θα πέθαινε, αν η Αφροδίτη δεν είχε εκτρέψει τον κεραυνό προς τα πόδια του. Ωστόσο, το χτύπημα αποδυνάμωσε τον Αγχίση τόσο πολύ ώστε δεν ξαναπερπάτησε.

Αινείας και Διομήδης Wenceslaus Hollar, Public domain, via Wikimedia Commons

Αινείας & Ιλιάδα

Ο Αινείας διαδραμάτισε μικρό ρόλο στην Ιλιάδα, όπου ήταν ηγέτης των Δαρδανών από τη Δαρδανία (σημερινή Ανατολία). Επέδειξε μεγάλη γενναιότητα, η οποία είναι ιδιαίτερα εμφανής στο Βιβλίο 5, όπου αγωνίστηκε, αγνοώντας τους κινδύνους.

Πολέμησε στο πλευρό του Πανδάρου, ενός άρχοντα των Τρώων και προστάτευσε το σώμα του όταν σκοτώθηκε από τον Διομήδη, βασιλιά του Άργους. Ο Διομήδης χτύπησε τον Αινεία στο μηρό με έναν τεράστιο βράχο, αναγκάζοντάς τον να γονατίσει και θα είχε πεθάνει αν η μητέρα του Αφροδίτη δεν τον έσωζε, προστατεύοντάς τον από τα όπλα των Ελλήνων, αλλά ο Διομήδης κατάφερε να τραυματίσει την Αφροδίτη, η οποία υποχώρησε.

Τότε ο Απόλλωνας περιμάζεψε τον Αινεία και τον πήγε στα ιερά όρη της Περγάμου, όπου θεραπεύτηκε. Εκεί ο Άρης διέταξε τον Αινεία να σώσει τον Έκτορα, οπότε ο Αινείας επέστρεψε στο πεδίο της μάχης εν μέσω επευφημιών των ανδρών του.

Στο βιβλίο 20, ο Απόλλωνας παροτρύνει τον Αινεία να αντιμετωπίσει τον Αχιλλέα, υπενθυμίζοντας τη θεϊκή του καταγωγή ως γιός της Αφροδίτης. Ενθαρρυμένος ο Αινείας κατευθύνεται προς τον Αχιλλέα, με τους θεούς να συγκεντρώνονται για να παρακολουθήσουν την μονομαχία.

Ο Αχιλλέας χλευάζει τον Αινεία, προσπαθώντας να τον κάνει να υποχωρήσει αλλά ο Αινείας μένει ακίνητος, λέγοντας στον Αχιλλέα ότι θα χρειαζόταν κάτι περισσότερο από απειλές για να τρομάξει καυχόμενος για τη γενεαλογία του, ζητώντας από τον Αχιλλέα να συνεχίσει τη μάχη αντί να ανταλλάσσουν προσβολές.

Αμφότεροι μάχονται σκληρά, αλλά ήταν προφανές ότι ο Αινείας δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τον ισχυρότερο Αχιλλέα. Ευτυχώς, οι θεοί αποφασίζουν να σώσουν τον Αινεία και ο Ποσειδώνας αποσπά την προσοχή του Αχιλλέα θολώνοντας τα μάτια του και φυγαδεύει τον Αινεία με ασφάλεια.

Αινειάδα

Γραμμένη περίπου το 30-19 π.Χ., η Αινειάδα παραλληλίζεται στενά με την Οδύσσεια και είναι σαφές ότι ο Βιργίλιος εμπνεύστηκε από το επικό ποίημα του Ομήρου όταν έγραφε για τον ήρωά του, αλλά στη διαθήκη του υπήρχε εντολή να μη δημοσιευτεί η ανολοκλήρωτη Αινειάδα. Ωστόσο, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος (βασ. 27 π.Χ. έως 19 μ.Χ.) το απαγόρευσε και ζήτησε από τους φίλους του Βιργιλίου Βάριο Ρούφο και Πλότιο Τούκα να την επεξεργαστούν και να την ολοκληρώσουν.

Ο Αινείας εγκαταλείπει την φλεγόμενη Τροία μαζί με τη σύζυγό του Κρέουσα και τον γιό του Ασκάνιο, μεταφέροντας τον πατέρα του Αγχίση στους ώμους. Federico Barocci, Public domain, via Wikimedia Commons

Πτώση της Τροίας

Μετά από δέκα χρόνια πολέμου μεταξύ Ελλήνων και Τρώων, ο Σίνων, ένας Έλληνας στρατιώτης, έπεισε τους Τρώες να δεχτούν ως δώρο από τους Έλληνες ένα γιγάντιο άλογο. Ο Λαοκόων, ιερέας του Ποσειδώνα, προειδοποίησε τους Τρώες να μην εμπιστεύονται τους Έλληνες, ακόμη και όταν φέρουν δώρα, αλλά οι Τρώες δεν έλαβαν υπόψη την προειδοποίησή του.

Ο Έκτορας εμφανίστηκε στον Αινεία καθώς κοιμόταν προειδοποιώντας ότι η Τροία ήταν καταδικασμένη και τον παρότρυνε να δραπετεύσει με τους θεούς πέρα από τη θάλασσα. Ο Αινείας αγνόησε τις διαταγές του και πολέμησε μάταια για να σώσει την Τροία και οδηγημένος στο παλάτι του βασιλιά Πριάμου, ενώνεται με τους επιζώντες Τρώες που είδαν τον βασιλιά Πρίαμο να πεθαίνει. Η Αφροδίτη τον συνοδεύει σπίτι, όπου ικετεύει τον πατέρα του να δραπετεύσει από την πόλη μαζί του. Ο Αγχίσης αφού αρχικά αρνείται, προσεύχεται στους θεούς οι οποίοι του φανέρωσαν σημάδι ότι έπρεπε να εγκαταλείψει την παραδομένη πόλη.

Κουβαλώντας τον πατέρα του στους ώμους, ο Αινείας έψαξε για τη σύζυγό του Κρέουσα, αλλά όταν του εμφανίζεται σε όραμα, συνειδητοποιεί ότι είχε ήδη φύγει. Συγκεντρώνοντας τους επιζώντες Τρώες συμπεριλαμβανομένου του γιου του Ασκάνιου, ο Αινείας εγκαταλείπει την Τροία.

Χάρτης που απεικονίζει το επικό ταξίδι του Αινεία (σύμφωνα με το ποίημα του Βιργίλιου Αινειάδα), ο οποίος προορισμένος να ιδρύσει τη Ρώμη, φεύγει από την Τροία μετά την πτώση της και σαν τον Οδυσσέα, περνά χρόνια περιπλανώμενος στη Μεσόγειο. Συναντά τους Κύκλωπες, χάνει τον πατέρα του, ερωτεύεται τη Διδώ, τη βασίλισσα της Καρχηδόνας, την προδίδει (και σύμφωνα με τον θρύλο – σπέρνει τους σπόρους των Καρχηδονιακών πολέμων του μέλλοντος), κατεβαίνει στον Κάτω Κόσμο, χάνει φίλους και πολεμά τους εχθρούς στην Ιταλία.  Uploaded by Simeon Netchev, published on 21 June 2022. The copyright holder has published this content under the following license: Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs.

Τα ταξίδια

Ο Αινείας αφηγείται τα ταξίδια του μετά την αναχώρησή του από την Τροία. Αυτός και οι λοιποί Τρώες αφού παραπλανούνται από προφητείες και όνειρα, τελικά φτάνουν στη Δήλο και γίνονται δεκτοί από τον βασιλιά Άνιο. Στη συνέχεια πλέουν στην έρημη Κρήτη, αλλά καταλήγουν σε ένα ζεστό και άγονο τοπίο, ενώ αποβιβαζόμενοι στις Στροφάδες, εκδιώκονται από τις μοχθηρές Άρπυιες. Φτάνοντας τελικά στην Ήπειρο, τους υποδέχονται και άλλοι Τρώες πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων ο βασιλιάς Έλενος και η Ανδρομάχη, πρώην σύζυγος του Έκτορα. Ωστόσο, ο Αινείας ήξερε ότι το πεπρωμένο του ήταν να ιδρύσει μια μεγάλη πόλη και συνέχισε το ταξίδι του. Καθώς πλησίαζαν στη Σικελία, υπάκουσαν στην προειδοποίηση του βασιλιά Έλενου και απέφυγαν το στενό που φύλαγαν οι τερατώδεις Σκύλλα και Χάρυβδη. Δυστυχώς όμως ο Αγχίσης πέθανε ενώ βρίσκονταν στη Σικελία.

Διδώ και Αινείας του Ρουτίλιο Μανέτι Los Angeles County Museum of Art, Public domain, via Wikimedia Commons

Αινείας & Διδώ

Μετά από έξι χρόνια πλεύσης γύρω από τη Μεσόγειο και όντας στο έλεος των καταιγίδων και της θυμωμένης Γιούνο (Ρωμαϊκή αντιστοιχία της Ήρας) ο Αινείας και οι άνδρες του κατέληξαν στη Σύρτη (βόρεια ακτή της Αφρικής). Η Βένους (Ρωμαϊκή αντιστοιχία της Αφροδίτης) είδε τις δυσκολίες του γιου της και παρακάλεσε τον πατέρα της Δία, να επιτρέψει στον Αινεία να ζήσει για να εκπληρώσει το πεπρωμένο του και εκείνος τη διαβεβαίωσε ότι θα το έκανε. Η Αφροδίτη τότε μεταμφιεσμένη αφού τύλιξε σε αόρατη ομίχλη τον γιο της τον οδήγησε στην Καρχηδόνα, όπου αναλογίστηκε την εποχή του στην Τροία βλέποντας εικόνες του Τρωικού Πολέμου στον ναό της Γιούνο.

Ο Αινείας και οι άνδρες του συναντούν τη Διδώ, τη βασίλισσα της Καρχηδόνας, η οποία διοργάνωσε συμπόσιο προς τιμήν τους. Η Αφροδίτη εξακολουθώντας να ανησυχεί για τις προθέσεις της Ήρας προς τον Αινεία αποφασίζει να κάνει τη Διδώ να ερωτευτεί τον γιο της, στέλνοντας τον Έρωτα μεταμφιεσμένο για να τοξεύσει με αγάπη και πάθος την καρδιά της. Η Διδώ παρακάλεσε τον Αινεία να πει την τραγική ιστορία του Τρωικού πολέμου και τότε ερωτεύονται ο ένας τον άλλον, παρότι είχε ορκιστεί να μην ερωτευτεί ξανά μετά το θάνατο του συζύγου της.

Η συνάντηση Διδούς και Αινεία, του Nathaniel Dance-Holland Nathaniel Dance-Holland, Public domain, via Wikimedia Commons

Η Γιούνο κανονίζει μεταξύ τους ένα είδος γάμου προκειμένου να εμποδίσει τον Αινεία να ιδρύσει τη Ρώμη, η οποία μια μέρα θα κατέστρεφε την αγαπημένη της Καρχηδόνα. Ωστόσο, ο Δίας υπενθύμισε στον Αινεία το πεπρωμένο του και τον διέταξε να εγκαταλείψει τη Διδώ. Η Διδώ συντετριμμένη από την εγκατάλειψη στήνει πυρά, καταριέται τον Αινεία και λίγο πριν αυτοπυρποληθεί ορκίζεται ότι η Καρχηδόνα θα βρισκόταν σε διαρκή πόλεμο με το λαό του.

Αφού απέπλευσε από την Καρχηδόνα, ο Αινείας έριξε μια τελευταία ματιά στην πόλη και είδε τη φωτιά, χωρίς να συνειδητοποιήσει ότι ήταν η Διδώ που καιγόταν στην πυρά. Εν τω μεταξύ μια καταιγίδα τους ανάγκασε να πλεύσουν πίσω στη Σικελία, όπου ο Αινείας πραγματοποίησε νεκρικούς αγώνες προς τιμήν του πατέρα του και ταυτόχρονα αποφάσισε να αφήσει τα γυναικόπαιδα στη Σικελία σε μια νέα πόλη που κυβερνούσε ο Ακέστης, ένας Τρώας.

Άφιξη στην Ιταλία & πόλεμος

Ο Αινείας και οι άνδρες του φτάνουν τελικά στην Ιταλία και αποβιβάζονται στην Κύμη, βόρεια του κόλπου της Νάπολης. Εκεί συμβουλεύτηκε τη Σίβυλλα και την παρακάλεσε να τον οδηγήσει στον κάτω κόσμο για να μιλήσει στον πατέρα του, τον Αγχίση. Εκείνη συμφώνησε, αλλά πρώτα του ζήτησε να βρει ένα χρυσό κλαδί σε ένα δέντρο και να θάψει τον Μίσενο, έναν σύντροφο που είχε πνιγεί. Ο Αινείας αφού ολοκλήρωσε την αποστολή στη συνέχεια οδηγείται στον Κάτω Κόσμο, όπου συναντά τη Διδώ, ήρωες της Τροίας και τον πατέρα του στο Πεδίο των Ευλογημένων. Ο Αγχίσης του εξηγεί τη δημιουργία του σύμπαντος και το νόημα της ζωής και στο τέλος, παρακολουθούν μια παρέλαση επιφανών Ρωμαίων που βάδιζαν προς το φως της ζωής.

Μετά την επιστροφή του από τον κάτω κόσμο, ο Αινείας και οι άνδρες του έπλευσαν στον ποταμό Τίβερη. Ο Λατίνος, ο βασιλιάς του Λατίου, τους καλωσόρισε και πρόσφερε την κόρη του Λαβίνια σε γάμο με τον Αινεία. Ωστόσο, η Γιούνο έστειλε την Αληκτώ (μία από τις Ερινύες) με αποστολή να προκαλέσει προβλήματα. Αυτή αρχικά, πείθει τη βασίλισσα Αμάτα να αντιταχθεί στο γάμο και στη συνέχεια, προκαλεί τον Τούρνο, έναν γειτονικό Λατίνο πρίγκιπα, να ξεκινήσει πόλεμο με τους Τρώες. Τελευταία της ενέργεια ήταν να ξεκινήσει μάχη μεταξύ του λαού του Λατίου και μιας ομάδας κυνηγών Τρώων.

Ο βασιλιάς Εύανδρος υποδέχεται τον Αινεία στην Ιταλία Cornelis Galle the Elder, CC0, via Wikimedia Commons

Ο Αινείας ταξίδεψε στο χωριό Παλλάντιο (Παλατίνος λόφος) όπου ο βασιλιάς Εύανδρος του διηγήθηκε πώς τον έσωσε ο Ηρακλής και τον πληροφόρησε για τον Μεζέντιο, έναν Ετρούσκο που είχε εκθρονιστεί από τους υπηκόους του και είχε βρει καταφύγιο στον Τυρρηνό. Συμβούλεψε τον Αινεία ότι κανένας Ετρούσκος δεν θα επέτρεπε στον εαυτό του να κυβερνηθεί από Ιταλό και του είπε να πάει με το γιο του Πάλλα για να διεκδικήσει την ηγεσία των στρατευμάτων που πολεμούσαν εναντίον των Λατίνων. Η Αφροδίτη πείθει τον Βουλκάνο (Ρωμαϊκή αντιστοιχία του Ηφαίστου) να φτιάξει νέα πανοπλία για τον Αινεία, η οποία θα απεικόνιζε τους μελλοντικούς πολέμους της Ρώμης.

Ο Αινείας διατάσσει τους Τρώες να κλείσουν τις πύλες και να αρνηθούν να πολεμήσουν και αυτοί υπακούν ακόμα και όταν ο Τυρρηνός και οι άνδρες του επιτίθενται στο στρατόπεδό τους. Ο Τυρρηνός τελικά εισβάλλει στο στρατόπεδο των Τρώων και αφού σκοτώνει μερικούς Τρώες, αναγκάζεται να αποσυρθεί και να κολυμπήσει πίσω στους άνδρες του. Εν τω μεταξύ ο Πάλλας σκοτώνεται από τον Τούρνο και προς τιμή του διοργανώνονται νεκρικοί αγώνες.

Οι υπήκοοι του Αινεία μάχονται με τους υπηκόους του Λατίνου βασιλιά Giovanni Battista Fontana, Public domain, via Wikimedia Commons

Οι Λατίνοι ζητούν από τον Αινεία ανακωχή, ώστε να μπορέσουν να περισυλλέξουν τους νεκρούς τους και αυτός συμφωνεί λέγοντας ότι το τελευταίο πράγμα που ήθελε ήταν ο πόλεμος και προσφέρεται να αντιμετωπίσει τον Τούρνο σε μονομαχία, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να πεθάνει κανείς άλλος. Μετά από πολλές συζητήσεις, οι Λατίνοι συμφωνούν αλλά καθώς ο Αινείας πλησίαζε την πόλη, ο Τούρνος διατάσσει επίθεση.

Ο Τούρνος απαιτεί να αντιμετωπίσει τον Αινεία σε μονομαχία και ο Αινείας κάνει συμφωνία με τον Λατίνο, η οποία όριζε ότι όποιος έμενε όρθιος θα παντρευόταν τη Λαβίνια και εφόσον ηττηθεί ο Αινείας, οι Τρώες θα υποχωρήσουν ειρηνικά και θα εγκατασταθούν στο Παλλάντιο. Η Γιούνο όμως είχε άλλα σχέδια και προκαλεί τον τραυματισμό του Αινεία από βέλος, αλλά αυτός θεραπεύεται από τη μητέρα του Αφροδίτη και επιστρέφει στη μάχη. Ο Δίας και η Γιούνο συμφιλιώνονται και η δεύτερη αποδέχεται τελικά το πεπρωμένο της Ρώμης. Ο Τούρνος σκοτώνεται από τον Αινεία ο οποίος παντρεύεται τη Λαβίνια και ιδρύει την πόλη Λαβίνιο ορίζοντας τον γιο του Ασκάνιο ως διάδοχο.

Ο Ασκάνιος ίδρυσε την Άλμπα και περίπου 400 χρόνια αργότερα, ο Ρωμύλος ιδρύει τη Ρώμη από την Άλμπα Λόνγκα.

Η μονομαχία μεταξύ Αινεία και βασιλιά Τούρνου, από την Αινειάδα του Βιργίλιου Los Angeles County Museum of Art, Public domain, via Wikimedia Commons

Θεοποίηση

Η Αφροδίτη παρακαλεί τον πατέρα της Δία, να θεοποιήσει τον Αινεία, ισχυριζόμενη ότι είχε ήδη πάει στον κάτω κόσμο μια φορά και επέζησε. Ο Δίας συμφώνησε και η Αφροδίτη πηγαίνει στον ποτάμιο θεό Νούμικο και του ζητά να ξεπλύνει τα θνητά μέρη του Αινεία. Κατόπιν αλείφει το σώμα του με θεϊκή ευωδία και τα χείλη του με νέκταρ και αμβροσία, κάνοντάς τον θεό. Έκτοτε οι Ρωμαίοι τον τιμούσαν με ναούς και βωμούς.

Ένα από τα σημαντικότερα Τρωικά λείψανα ήταν το Παλλάδιο (άγαλμα της Αθηνάς) που πιστεύεται ότι ήταν θεϊκής προέλευσης. Υπάρχει πολύ μυστήριο γύρω από το ιερό άγαλμα. Ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι ο Διομήδης και ο Οδυσσέας το έκλεψαν εξαιτίας μιας προφητείας. Άλλες παραδόσεις έλεγαν ότι έκλεψαν απλώς ένα αντίγραφο, με τον Αινεία να έχει το πραγματικό άγαλμα, το οποίο πήρε μαζί του όταν έφυγε από την Τροία. Σύμφωνα με τη Ρωμαϊκή παράδοση, το Παλλάδιο κατέληξε στο Ναό της Εστίας στη Ρωμαϊκή Αγορά, όπου το φρόντιζαν οι Εστιάδες Παρθένες.

Νόμισμα της Αίνειας, με το πορτρέτο του Αινεία. Περί το 510-480 π.Χ. Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 3.0  via Wikimedia Commons

Εκτός από τη Ρώμη, η αρχαία ελληνική πόλη Αίνεια στη Χαλκιδική λέγεται ότι ιδρύθηκε από τον Αινεία, από νομίσματα που έχουν βρεθεί στην πόλη και απεικονίζουν τον Αινεία να μεταφέρει τον πατέρα του στους ώμους. Ο ηρωικός Αινείας που μετέφερε τον πατέρα του μακριά από την Τροία ήταν δημοφιλές θέμα στην αρχαία τέχνη. Στους Βήιους (πόλη των Ετρούσκων) έχουν βρεθεί αγάλματά του που χρονολογούνται περί το 500 π.Χ., αλλά και σε όλη την Ετρουρία αρχαία αγγεία που απεικονίζουν την ίδια σκηνή.

Τέχνες & λογοτεχνία

Παρότι η κτίση της Ρώμης από τον Αινεία ή από άμεσο απόγονό του δεν συμφωνεί όπως είδαμε ούτε χρονολογικά ώστε να υπάρχει στοιχειώδης αληθοφάνεια, ο μύθος έδωσε την αφορμή για να γράψει ο Βιργίλιος το σημαντικότερο έπος που γράφτηκε ποτέ στη λατινική γλώσσα, την «Αινειάδα», κατά μίμηση της ομηρικής Ιλιάδας, η οποία διηγείται με περισσότερες λεπτομέρειες τις περιπέτειες του Αινεία, ο οποίος αναφέρεται και στην ίδια την Ιλιάδα.

Δύο μεσαιωνικά ποιήματα του 12ου αιώνα μ.Χ. με τον ίδιο τίτλο, το πρώτο Γαλλικό και το δεύτερο Γερμανικό, είναι ελεύθερες αποδόσεις της «Αινειάδας» του Βιργιλίου.

Στη νεότερη εποχή, υπάρχει το χορόδραμα «Αινείας» σε χορογραφία Σ. Λιφάρ και μουσική Αλμπέρ Ρουσέλ (πρώτη εκτέλεση στην όπερα των Παρισίων το 1938).Ο μύθος του Αινεία έχει εμπνεύσει θεατρικά έργα, όπερες, βιβλία και έργα τέχνης σε όλη την ιστορία. Υπήρξε ως χαρακτήρας στο έργο Τρωίλος και Χρυσηίδα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Εμφανίζεται επίσης στη δημοφιλή σειρά βιβλίων Ήρωες του Ολύμπου του Ρικ Ρίορνταν και είναι ο κύριος χαρακτήρας στο Λαβίνια της Ούρσουλα Λε Γκιν το οποίο αφηγείται την ιστορία του Αινεία υπό την οπτική γωνία της συζύγου του, Λαβίνιας. Ο Άγγλος συνθέτης Χένρι Πέρσελ (1659-1695 μ.Χ.) έγραψε την περίφημη όπερα Διδώ και Αινείας προς τιμήν της μεγάλης αγάπης μεταξύ Αινεία και Διδούς και του τραγικού τέλους της δεύτερης.

Επίλογος

Οι Ρωμαίοι βρήκαν στον Αινεία τον ήρωά τους, που ήταν το ίδιο επιφανής με τον Αχιλλέα και τον Ηρακλή. Γι’ αυτούς ήταν ο γιος μιας θεάς που πολέμησε γενναία στον Τρωικό πόλεμο και βοήθησε τους συμπατριώτες του Τρώες να ξεφύγουν από την κατακτημένη πόλη, ένας ήρωας που έπλευσε στις θάλασσες για επτά χρόνια και αντιμετώπισε πολλές κακουχίες για να εκπληρώσει το πεπρωμένο του.

Πηγές – βιβλιογραφία

https://www.worldhistory.org/Aeneas/

https://en.wikipedia.org/wiki/Aeneas

 

 

Το έργο με τίτλο Αινείας από τον δημιουργό Χείλων διατίθεται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές. Βασισμένο σε έργο στο https://www.worldhistory.org/Aeneas/