Στην αρχαιότητα οι άνθρωποι πίστευαν ότι οι θεοί ήσαν πανταχού παρόντες. Οι θεότητες της αρχαίας Ελληνικής και Ρωμαϊκής ιστορίας, επικαλούνταν σε πολλές δεήσεις των θνητών και είχαν πολλούς βωμούς και αφιερώματα. Το γεγονός ότι οι αφιερώσεις στις τοποθεσίες εκτός Ρώμης, ήσαν χαραγμένες σε πέτρινους βωμούς, καταδεικνύει τον «εκρωμαϊσμό», καθώς αποτελούσε τυπικό Ρωμαϊκό τρόπο λατρείας. Έχουν ανακαλυφθεί αρκετά προ Ρωμαϊκά μνημεία βόρεια της Αδριατικής και στις Ανατολικές περιοχές των Άλπειων, όπου έχουν κατατεθεί διάφορα τελετουργικά αναθήματα και ανάλογα ευρήματα υπάρχουν στην περιοχή Emona (Λιουμπλιάνα) κατά μήκος του ποταμού Ljubljanica.

Πριν είκοσι τρεις αιώνες, ο Έλληνας μαθηματικός Αρχιμήδης κλήθηκε από τον βασιλέα των Συρακουσών Ιέρωνα Β’ να σχεδιάσει πολεμικές μηχανές που θα μπορούσαν να αποκρούσουν τους εχθρούς της Ελληνικής αποικίας.

Η Ζηνοβία ως αυτοκράτειρα της Παλμύρας προκάλεσε την εξουσία της Ρώμης κατά τη διάρκεια της τελευταίας περιόδου της Ρωμαϊκής ιστορίας γνωστής ως Κρίση του 3ου Αιώνα (235-284 μ.Χ).

Αρμενία, το πλούσιο ορεινό βασίλειο ανατολικά της Ανατολίας, που από τη μία ο νησιωτικός χαρακτήρας και από την άλλη η γεωμορφολογία της, με τα υψίπεδα και τις οροσειρές να ορθώνονται από 400 ως και πάνω από 4000 μέτρα, συνέτειναν στην απομόνωσή της από τις όμορες χώρες. Τραχύ έδαφος, ορεινά περάσματα και φυλασσόμενες είσοδοι σε κάθε κατεύθυνση. Περί το έτος 190 π.Χ. ο Αρταξίας, ιδρυτής της δυναστείας των Αρταξιδών και βασιλέας της Αρμενίας, άρχισε ν’ αποκτά εδάφη από Μήδους, Ίβηρες και Σύριους, ενώ είχε αναμετρηθεί με τον Πόντο και την Καππαδοκία, συγκρούσεις που ακολουθήθηκαν από τη συνθήκη του 181 π.Χ. η οποία ευνόησε τους βασιλιάδες της Ανατολίας έναντι του Φαρνάκη του Πόντου, παππού του Ευπάτορα, Μιθριδάτη ΣΤ᾽, ο οποίος είχε διεκδικήσει τον έλεγχο της Καππαδοκίας. Οι αρχές του 120 π.Χ. βρίσκουν την Παρθία να εξουσιάζει την Αρμενία ως υποτελή χώρα.

Φιλικές σχέσεις μεταξύ Πόντου και Αρμενίας, καθιερώθηκαν κατά τη διάρκεια των επικαλυπτόμενων βασιλειών του Μιθριδάτη ΣΤ´ του Πόντου (134-63 π.Χ.) και του Τιγράνη Β´ της Αρμενίας. Όπως η Αρμενία έτσι και ο Πόντος αποτελούσε κάποτε σατραπεία της Περσικής Αυτοκρατορίας. Περί το 119 π.Χ. ο Ευπάτωρ κληρονόμησε βασίλειο με πολύ ισχυρές Περσικές πολιτισμικές και θρησκευτικές παραδόσεις, ιδιαίτερα στην ενδοχώρα, μολονότι η νέα Ποντική πρωτεύουσα στη Σινώπη και άλλα λιμάνια στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας είχαν καλυφθεί από πατίνα Ελληνικής επιρροής.

Αμφότερες οι περιοχές Πόντου και Αρμενίας, είχαν συμπεριληφθεί στις μη στρατιωτικές κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον 4ο αι. π.Χ., αλλά μετά το θάνατό του και τους πολέμους των διαδόχων του, η Αρμενία ποτέ δεν υιοθέτησε αξιοσημείωτα Ελληνιστικά χαρακτηριστικά, ενώ ο Μιθριδάτης αξιοποίησε τόσο την Μακεδονική κληρονομιά του όσο και το Περσικό του υπόβαθρο. Οι εξωτερικές πολιτικές των Μιθριδατιδών ήταν κατά παράδοση στραμμένες δυτικά, προς Βιθυνία, Παφλαγονία, Καππαδοκία, τα παράλια του Αιγαίου, Ελλάδα και Ρώμη.

Μετά από αυτά, ξέσπασε ο θλιβερός πόλεμος μεταξύ Ρωμαίων και Μιθριδάτη, βασιλέα του Πόντου, με αιτία την πολιορκία της Καππαδοκίας. Ο Μιθριδάτης είχε αποκτήσει τον έλεγχό της, αιχμαλωτίζοντας τον ανηψιό του, Αράθη, όταν αυτός αθέτησε όρκο συμφωνίας που είχε συνάψει και σκοτώνοντάς τον με τα ίδια του τα χέρια. Αυτός ο Αράθης ήταν γιός του Αριαράθη και της αδελφής του Μιθριδάτη.

Κατά την διάρκεια των αυτοκρατορικών χρόνων, κυβέρνησαν την Ρώμη μία σειρά φιλόδοξοι, εγωπαθείς και αυτοκαταστροφικοί αυτοκρατόρες. Μετά τις ευτυχισμένες ημέρες του Οκταβιανού Αυγούστου και της Pax Romana, οι διάδοχοί τους απεδείχθησαν λιγότερο ικανοί και σώφρονες. Πολλών εξ αυτών τα ονόματα έγιναν συνώνυμα κάθε είδους φρικαλεότητος και παράφρονος συμπεριφοράς (όρα Καλιγούλας).

Μετά την δολοφονία του Καλιγούλα, τον διαδέχθηκε στον θρόνο της Ρώμης ο θείος του Κλαύδιος, ο οποίος υπό την προτροπήν της συζύγου του Μεσσαλίνας, προέβη σε εκκαθαρίσεις αντιπάλων και αδιάκριτες εκτελέσεις συγκλητικών και Ρωμαίων αριστοκρατών. Όταν η Μεσσαλίνα παντρεύτηκε τον εραστή της κι επεχείρησε να ανατρέψει τον Κλαύδιο, ο τελευταίος διέταξε την εκτέλεση αμφοτέρων. Τότε, ο Κλαύδιος ενυμφεύθη την νεωτέρα αδελφή του Καλιγούλα, την ίδια του την ανιψιά Αγριππίνα, η οποία από πρότερον γάμον της είχε αποκτήσει ένα γιο, τον Λούκιο Δομίτιο. Ο Κλαύδιος τον υιοθέτησε επισήμως, δίδοντάς του το οικογενειακό όνομα Νέρων (πλήρες όνομα Λούκιος Δομίτιος Αχενόβαρβος Νέρων Κλαύδιος Καίσαρ Αύγουστος Γερμανικός).

Η αρχαία Ελληνική και Ρωμαϊκή μυθολογία βρίθουν από «παράξενα» και συνάμα «υπέροχα» πλάσματα. Τα περισσότερα περιλαμβάνονται στην Φυσική Ιστορία του Πλίνιου, ένα έργο που ενέπνευσε το Μεσαιωνικό «θηριολόγιο» και τους σχεδιαστές της ανθρωπογεωγραφίας. Οι εικόνες προέρχονται από το Χρονικό της Νυρεμβέργης του 1493.

Αβαρίμονες είναι το όνομα μυθικής φυλής η οποία κατοικούσε στην ομώνυμη χώρα. Οι Αβαρίμονες είχαν πέλματα προς τα πίσω, αλλά παρά το μειονέκτημα αυτό ήταν σε θέση να τρέχουν με μεγάλη ταχύτητα. Ζούσαν μαζί με τα άγρια ζώα στην κοιλάδα του όρους Ίμας (σημερινά Ιμαλάια). Υπήρχε μια ιδιαιτερότητα όσον αφορά στην περιοχή που κατοικούσαν, καθότι ήσαν αναγκασμένοι να παραμείνουν σε αυτήν, διότι ήταν αδύνατο να αναπνεύσουν άλλο είδος αέρα. Οι Αβαρίμονες αναφέρθηκαν για πρώτη φορά από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο στο έργο του, Φυσική Ιστορία (VII 11). Παρόμοια αναφορά υπάρχει από τον Aulus Gellius στις Αττικές Νύχτες.

Ο Ρωμαίος στρατηγός Πούμπλιος Βεντίδιος Βάσσος (Publius Ventidius Bassus) είναι ένας από τους πλέον αγνοημένους, αν όχι αδικημένους στρατηγούς στην στρατιωτική ιστορία. Αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι μεγάλωσε φτωχός και λόγω των αναφορών ότι πριν καταταγεί στον Ρωμαϊκό στρατό πωλούσε ημίονους και βαγόνια, ενδεικτικό απαξίωσης της Ρωμαϊκής κοινωνίας. Παρόλα αυτά, ο Βεντίδιος είχε μια λαμπρή στρατιωτική σταδιοδρομία, υπήρξε προστατευόμενος του Ιουλίου Καίσαρα, συνοδεύοντας τον στην Γαλατική εκστρατεία και συμμετέχοντας στον Ρωμαϊκό εμφύλιο πόλεμο. Το 45 π.Χ., ο Βεντίδιος αποδέχθηκε την προσφορά του και ανέλαβε τη θέση Τριβούνου των Πληβείων, κατά την αναδιοργάνωση της Συγκλήτου.

«Αν ζητούσαν από κάποιον να καθορίσει την ιστορική περίοδο, κατά την οποία η κατάσταση του ανθρώπινου γένους ήταν η πλέον ευτυχισμένη και ευημερούσα………..σίγουρα θα ανέφερε αυτήν που μεσολάβησε από το θάνατο του Δομητιανού μέχρι την διαδοχή του Κομμόδου». Γίββων «Η παρακμή και η πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας».

Ο Δομιτιανός (νεότερος γιος του Βεσπασιανού) ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας που κυβέρνησε κληρονομικώ δικαίω (κληρονόμησε την θέση από τον πατέρα του). Για τα επόμενα ογδόντα χρόνια, κυβέρνησαν την Ρώμη οι αποκαλούμενοι «θετοί» αυτοκράτορες (Νέρβας, Τραϊανός, Αδριανός, Αντωνίνος Πίος, Μάρκος Αυρήλιος). Ήσαν άνδρες οι οποίοι είχαν επιλεγεί για τις ικανότητές τους και όχι λόγω κληρονομικού δικαιώματος, γεγονός που επέτρεψε στην Ρώμη να βιώσει την ευτυχή περίοδο που αναφέρει ο Γίββων και η οποία λήγει με την βασιλεία του Κομμόδου.

Η Τροία, λόγω του μυθικού της παρελθόντος, κατέστη βασικό σημείο αναφοράς για Έλληνες και μη, κατακτητές, οι οποίοι επιθυμούσαν να επαναλάβουν τα κατορθώματα που περιγράφει ο Όμηρος, συγκρινόμενοι με τους ήρωες. Επιπλέον, από τον Ξέρξη έως τον Αντίοχο Γ´, η θυσία προς την Τρωάδα Αθηνά ήταν μια ιεροτελεστία η οποία εθεωρείτο υποχρεωτική για τους επίδοξους κατακτητές της Ασίας από την Ευρώπη ή το αντίστροφο. Παρόλο που η καταγωγή αυτής της τελετουργίας θα μπορούσε να συσχετιστεί με την τοποθεσία της πόλης στις παρυφές των δύο ηπείρων, πίστευαν ότι η θεά θα έπρεπε να δώσει την συγκατάθεσή της σε όποια εκστρατεία αποσκοπούσε στην επικυριαρχία σε κάποιο από αυτά τα δύο μέρη του κόσμου. Τα δύο μέτωπα των Μιθριδατικών πολέμων, δεν είχαν άγνοια για την αξία της επανάληψης των μυθικών ηρωικών επιτευγμάτων. Ο Μιθριδάτης και οι Ρωμαίοι εχθροί του, επιδίωξαν αμφότεροι να θεωρηθούν ευνοημένοι από την Θεά της Τροίας.

O Ονήσανδρος ή Ονάσανδρος (1ος αιώνας μ.Χ) ήταν Έλληνας Πλατωνικός φιλόσοφος και συγγραφέας του «Στρατηγικού» μιάς εμπνευσμένης μελέτης σχετικά με τα καθήκοντα – αρετές και προσόντα των στρατηγών. Το εν λόγω πόνημα ήταν αφιερωμένο στον Κουΐντο Βεράνιο Νέπο (Quintus Veranius Νepus) ο οποίος διετέλεσε Ύπατος το 49 μ.Χ. και Λεγάτος της Βρετανίας.

Ίσως εκ πρώτης όψεως ο τίτλος του παρόντος άρθρου να εκπλήσσει ή να φαίνεται παράδοξος, ωστόσο υπάρχουν σημαντικές και αξιόπιστες αναφορές στην αρχαία Ελληνική και Ρωμαϊκή γραμματεία που στηρίζουν την αρχική θέση. Κατά παράδοση οι πρώτοι οικιστές της περιοχής περί τον Τίβερι ποταμό και τους γύρω λόφους ήσαν Ελληνικής καταγωγής και μάλιστα Αρκαδικής.

Η αρχαία Ρώμη κατά την διάρκεια του «βίου» της έδωσε πολλές μάχες αντιμετωπίζοντας πλείστους όσους αντιπάλους. Σε άλλες κατήγαγε περιφανείς νίκες και σε άλλες υπέστη βαριές ήττες. Ουδεμία όμως ήττα υπήρξε τόσο ταπεινωτική και συντριπτική όσο αυτή στην μάχη του Τευτοβούργιου δρυμού. Το αποτέλεσμα ήταν o ολοκληρωτικός αφανισμός τριών λεγεώνων, ο οποίος επέφερε σοβαρό πλήγμα στο κύρος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε ανάγκη από μεγάλες ποσότητες εξωτικών ειδών πολυτελείας, όπως πολυτίμους λίθους, μετάξι και μπαχαρικά, που έρχονταν από την Ινδία και από χώρες ακόμη πιο μακρυνές και εξωτικές της Άπω Ανατολή, όπως η Κεϋλάνη (Σρι Λάνκα) και τα νησιά των μπαχαρικών στο πέλαγος της Ινδονησίας. Ήδη κατά την εποχή του Χριστού, οι δύο κόσμοι της Ανατολής και της Δύσεως διασυνδέονταν με ένα πολύπλοκο δίκτυο χερσαίων εμπορικών οδών, που τις διέσχιζαν εμπορικά καραβάνια, όπως ο περίφημος δρόμος του μεταξιού που συνέδεε την Κίνα με την Μεσόγειο, αλλά και θαλασσίων, που συνέδεαν την Αίγυπτο μέσω Ερυθράς θαλάσσης με τον Ινδικό Ωκεανό.

Στα χρόνια που ακολούθησαν μετά την μάχη της Ζάμα και την ήττα του Αννίβα στον Β’ Καρχηδονιακό πόλεμο, η Ρώμη και η Καρχηδόνα διατήρησαν εκατέρωθεν μια εύθραυστη σχέση κατακτητή – κατακτημένου. Η Ρώμη συνέχισε να επεκτείνεται στην Ανατολή, ενώ ταυτόχρονα αντιμετώπιζε τα εμφανιζόμενα προβλήματα στα νεοαποκτηθέντα Ισπανικά εδάφη. Επίσης συνέχισε να υποστηρίζει τον Μασινίσσα, ενθαρρύνοντας διακριτικά τις επιδρομές των Νουμιδών στα Καρχηδονιακά εδάφη, ενώ η Καρχηδόνα παρακαλούσε για Ρωμαϊκή παρέμβαση.

Οι Κάννες υπήρξαν το κομβικό σημείο στην εκστρατεία του Αννίβα, η οποία διήρκεσε επιπλέον δεκατρία χρόνια και σημείωσε πολλές επιτυχίες πριν τελικά επιστρέψει στην Αφρική. Το σχέδιό του παρέμεινε το ίδιο – να επιφέρει ήττες στο Ρωμαϊκό στρατό ελπίζοντας να διασπάσει το σύστημα των συμμαχιών και να τους αναγκάσει να συνθηκολογήσουν. Αυτό είχε αποδώσει καρπούς στο βόρειο τμήμα της Ιταλίας, όπου ο Αννίβας είχε τη δυνατότητα να στρατολογεί Κελτικά στρατεύματα και μετά τις Κάννες άρχισε να αποδίδει στη νότια Ιταλία, όπου μια σειρά από πόλεις άλλαξε στρατόπεδο, με σημαντικότερη την Κάπουα, η οποία ακολούθησε τον Αννίβα αμέσως μετά τις Κάννες.

Η λήξη του A’ Καρχηδονιακού πολέμου βρήκε την Καρχηδόνα αποδυναμωμένη. Η Ρώμη κατείχε πλέον την Σικελία, ενώ ο Μισθοφορικός πόλεμος (η επανάσταση των μισθοφορικών στρατευμάτων της Λιβύης κατά της Καρχηδόνας για χρηματικούς λόγους) άφησε την Καρχηδόνα ευάλωτη στην Αφρική.

Τα κράτη της Μεσογείου πριν την έναρξη των Καρχηδονιακών πολέμων τελούσαν ακόμη υπό την «σκιά του Μεγ. Αλεξάνδρου» μετά το θάνατο του οποίου (323 π.Χ) η αυτοκρατορία κατέρρευσε και οι στρατηγοί «έδιναν μάχες για λάφυρα». Τότε εμφανίσθηκαν τρία μεγάλα διάδοχα κράτη, η Αίγυπτος, η Συρία και η Μακεδονία, ενώ οι Ελληνικές πόλεις επανέκτησαν την ανεξαρτησία τους και η Ελλάδα περιελάμβανε αποικίες στη Νότια Ιταλία, Σικελία και στις νότιες ακτές της Γαλλίας και της Ισπανίας. Η ενδοχώρα της Γαλλίας και της Ισπανίας κυριαρχείτο από φυλετικές ομάδες κυρίως Κέλτες (Γαλάτες και Ίβηρες) οι οποίοι ήσαν ακόμα σε μεγάλο βαθμό πολεμοχαρείς, αν και η Ελληνική επιρροή είχε αρχίσει να γίνεται αισθητή σε ορισμένους τομείς.

Όταν γεννήθηκε ο Μασσανάσης, η Νουμιδία (σημερινό βόρειο τμήμα της Αλγερίας) ήταν μια χώρα απομονωμένη στην άκρη της Μεσογείου. Παρόλο που μεγάλες ομάδες πληθυσμού ζούσαν σε μεγάλα χωριά τα οποία είχαν τις προοπτικές να εξελιχθούν σε πόλεις, εντούτοις τμήμα του πληθυσμού εξακολουθούσε να διαβιεί στην ύπαιθρο ως «νομάδες»…..λέξη η οποία προέρχεται από την Νουμιδία.

Ο Λεύκιος Σέργιος Κατιλίνας, ήταν Ρωμαίος πολιτικός του 1ου αιώνα π.Χ. και είναι ευρύτερα γνωστός για τη συνωμοσία του εναντίον της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας και συγκεκριμένα της ισχύος της αριστοκρατικής συγκλήτου.