Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, επικαλούμενος και Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι άγιος και προφήτης του Χριστιανισμού.

Δέν πρέπει νά λησμονοῦμε ὅτι ἡ ἐκκλησιαστική παράδοση δέν φτιάχνει καρικατούρες ἀνθρώπων, πού στά μάτια μας παρουσιάζονται τέλειοι, ἀψεγάδιαστοι (ὅπως πράττουν ὅσοι διαμορφώνουν τήν εἰκόνα πολιτικῶν, ἠθοποιῶν, ἐπιχειρηματιῶν, ἐπιστημόνων, κ.ἄ.) μά ἐν τέλει ἀποδεικνύονται –ἀναπόφευκτα προφανῶς– ἐντελῶς διαφορετικοί, μέ ψεγάδια καί ἀδυναμίες. Μᾶς παρουσιάζει τήν πραγματική ζωή μέ τά προβλήματα, τίς ἀδυναμίες, τίς μικρότητες, τούς ἐγωισμούς. Συνάμα συναντᾶμε τήν ταπείνωση, τήν ἀγάπη, τόν αὐθορμητισμό, τήν πίστη, ὅπως καί τήν ζωή σ᾿ ἕναν κόσμο πού ὁλοένα ἀλλάζει, μεταμορφώνεται, ἀνακαινίζεται, ἁγιάζεται! _Αθ. Μουστάκης

Ηλίας Μηνιάτης-Λόγος περί πίστεως
Η πίστη είναι κανόνας της ζωής· όπως ακριβώς πιστεύουμε, έτσι πρέπει και να ζούμε. Γιατί αν υποτεθεί ότι η ζωή μας δεν συμφωνεί με την πίστη μας, τότε η πίστη είναι νεκρή και δεν ωφελεί σε τίποτε.

Θεοφάνεια (από το Θεός + φαίνω=φανερώνω, αποκαλύπτω) είναι η φανέρωση, η αποκάλυψη του Θεού στον άνθρωπο. Ο Θεός φανερώνει τον εαυτόν του και το θέλημά του στον άνθρωπο, διότι ο άνθρωπος, ο μεταπτωτικός άνθρωπος, αδυνατεί να ανακαλύψει με τις ιδικές του διανοητικές και πνευματικές δυνάμεις τον Θεόν, αδυνατεί να έρθει σε κοινωνία με τον Θεόν. Βέβαια ο Θεός δεν έπλασε εξ’ αρχής έτσι τον άνθρωπο. Οι πρωτόπλαστοι προ της πτώσεως βρισκόταν σε κατάσταση συνεχούς θεωρίας και κοινωνίας με τον Θεόν.

Ο Ιαμβικός Κανόνας των Χριστουγέννων του Κοσμά του Μελωδού σε νεοελληνική απόδοση.

Ο Άγιος Γρηγόριος καταγόταν από την Ναζιανζό (329-25 Ιανουαρίου 389) και είναι ευρέως γνωστός ως Γρηγόριος ο Θεολόγος, ή Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός. Υπήρξε ποιητής, ρήτορας και θεολόγος, έζησε – έδρασε τον 4ο αιώνα μ.Χ. και χειροτονήθηκε επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως.
Ως επίσκοπος, είχε σημαντικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση της Τριαδικής θεολογίας τόσο στον Ελληνόφωνο όσο και Λατινόφωνο κόσμο κι ως εκ τούτου είναι γνωστός και ως «Τριαδικός Θεολόγος». Κατά την διάρκεια της επισκοπείας του ήλθε αντιμέτωπος με την αίρεση του Αρειανισμού που επικρατούσε τότε στον Ανατολικό Χριστιανικό κόσμο και μαζί με τον Αθανάσιο Αλεξανδρείας διαδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στην Σύνοδο της Νίκαιας όπου υπερασπίστηκε με σθένος την Χριστιανική αντίληψη για τον Θεό.

Η μάχη της Νινευή απετέλεσε το αποκορύφωμα του πολέμου μεταξύ Βυζαντίου – Σασσανιδών (602-628). Η Βυζαντινή νίκη προκάλεσε εμφύλιο πόλεμο στην Περσία και αποκατέστησε τα αρχικά σύνορα της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στην Μέση Ανατολή. Αυτή όμως η αποκατάσταση της εξουσίας και κύρους του Βυζαντίου δεν επρόκειτο να διαρκέσει, καθώς σε λίγα χρόνια, εμφανίσθηκε το Αραβικό Χαλιφάτο φέρνοντας την αυτοκρατορία για ακόμη μια φορά στο χείλος της καταστροφής.

Ὁ ἅγιος Δημήτριος μαζὶ μὲ τὸν ἅγιο Γεώργιο, εἶναι τὰ δυὸ παλληκάρια τῆς χριστιανοσύνης. Αὐτοὶ εἶναι κάτω στὴ γῆ, κ᾿ οἱ δυὸ ἀρχάγγελοι Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ εἶναι ἀπάνω στὸν οὐρανό. Στὰ ἀρχαῖα χρόνια τοὺς ζωγραφίζανε δίχως ἄρματα, πλὴν στὰ κατοπινὰ τὰ χρόνια τοὺς παριστάνουνε ἀρματωμένους μὲ σπαθιὰ καὶ μὲ κοντάρια καὶ ντυμένους μὲ σιδεροπουκάμισα. Στὸν ἕναν ὦμο ἔχουνε κρεμασμένη τὴν περικεφαλαία καὶ στὸν ἄλλον τὸ σκουτάρι, στὴ μέση εἶναι ζωσμένοι τὰ λουριὰ ποὺ βαστᾶνε τὸ θηκάρι τοῦ σπαθιοῦ καὶ τὸ ταρκάσι πὄχει μέσα τὶς σαγίτες καὶ τὸ δοξάρι. Τὰ τελευταῖα χρόνια, ὕστερα ἀπὸ τὸ πάρσιμο τῆς Πόλης, οἱ δυὸ αὐτοὶ ἅγιοι καὶ πολλὲς φορὲς κι᾿ ἄλλοι στρατιωτικοὶ ἅγιοι ζωγραφίζουνται καβαλλικεμένοι ἀπάνω σὲ ἄλογα, σὲ ἄσπρο ὁ ἅγιος Γεώργης, σὲ κόκκινο ὁ ἅγιος Δημήτρης. Κι᾿ ὁ μὲν ἕνας κονταρίζει ἕνα θεριὸ κι᾿ ὁ ἄλλος ἕναν πολεμιστή, τὸν Λυαῖο.

Στην Εκκλησία ο θάνατος γίνεται πανηγύρι. Δεν λέγεται θάνατος ή τελευτή. Αποκαλείται «Κοίμηση». Δεν εξαντλούνται τα πάντα στο εδώ και τώρα. Υπάρχει το γεγονός της μετά του τάφου η αιώνια ζωή. Ὁ Χριστιανός πιστεύει ότι κοιμάται προσωρινώς, για να ξυπνήσει στην αιωνιότητα. Ὁ θάνατος, με την Ανάσταση του Χριστού, γίνεται ένας μεγάλος ύπνος. Αυτό το πανηγύρι, την ελπίδα της αιώνιας βασιλείας, την αγάπη μας στην Παναγία Μητέρα όλων μας, θα δούμε και μέσα από αυτή την παρουσίαση μας, τιμώντας την Κοίμηση της Θεοτόκου ._ Ιερές Μονές Μετεώρων

Ιδιαίτερη είναι η αγάπη και ξεχωριστός ο σεβασμός, με τον οποίο το σύνολο των πιστών περιβάλλει την Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου. Αγάπη και σεβασμός που πηγάζουν και εμπνέονται από το πρόσωπο προς το οποίο απευθύνεται η Ακολουθία, από την εκφραστικότητα και τον πλούτο των κειμένων, από το μελωδικό ένδυμα των λόγων. Αγάπη και σεβασμός που εκδηλώνονται με την ευλαβή παρουσία και ενεργό συμμετοχή στην Ακολουθία των «πιστώς προσκυνούντων και δοξαζόντων» Χριστιανών, τα απογεύματα της Παρασκευής καθ’ όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Εκκλησία εορτάζει τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας, έναντι των αιρέσεων, γι’ αυτό καλείται Κυριακή της Ορθοδοξίας. Οι αιρέσεις εμφανίσθηκαν από την αρχή του Χριστιανισμού και οι Απόστολοι προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο από τους ψευδοδιδασκάλους.

Τὸ βυζαντινοπρεπὲς καὶ λαϊκότροπο ὕφος τοῦ Κόντογλου ξένισε τὴν ἐθισμένη στὶς τεχνοτροπίες τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ συρμοῦ κοινωνία, καθὼς δὲν νεωτέριζε ἀκολουθώντας κάποια ἤδη ἀναγνωρισμένη τάση στὸ Παρίσι, ἀλλὰ ἀντίθετα καινοτομοῦσε ἀναπλάθοντας δημιουργικὰ στοιχεῖα παραδοσιακῆς τέχνης σὲ ἔργα κοσμικοῦ περιεχομένου, προτείνοντας τὴν ἐπιστροφὴ σὲ μιὰ «ξεχασμένη» κοσμοθεωρία.

Οι άγιοι Ακύλας και Πρίσκιλλα ήταν αγαπημένο ζεύγος σκηνοποιών το οποίο καταγόταν από τον Πόντο και ζούσε στην Κόρινθο. Συνάντησαν τον Απόστολο Παύλο, όταν εκείνος μετέβη στην Κόρινθο και τον φιλοξένησαν στο σπίτι τους .

Δημοσιεύθηκε αρχικά στο Notes from my personal diary:
Σημείο αντιλεγόμενο, μεγαλοπρέπεια, δόξα και τιμή έργα χειρών μου μη μου δίνεις μακροθυμία και έλεος ζητώ. Θαυμαστό το όνομα Σου εν πάση τη γη τα πετεινά του ουρανού υποταγή χαράς θαλάσσια όντα σε αέναους παιάνες λίγο πριν ξεπροβάλλεις ψάλλουν το χερουβικό. Έργα χειρών μου μη μου δίνεις, μακροθύμησε και δείξε…

Με την ενανθρώπηση και τη γέννησή Του ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός πραγματοποιεί τον σκοπό της πλάσεως του ανθρώπου, την εμφάνιση του Θεανθρώπου στην Ιστορία. Την ένωση του κτιστού πλάσματος με τον Άκτιστο Πλάστη. Ο σκοπός της ενανθρωπήσεως είναι η θέωση του ανθρώπου. «Άνθρωπος γίνεται Θεός, ίνα Θεόν τον Αδάμ απεργάσηται» (τροπάριο Χριστουγέννων). «Αυτός ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν» (Μ. Αθανάσιος). «Άνθρωπος γαρ εγένετο ο Θεός και Θεός ο άνθρωπος» (Ιωάννης Χρυσόστομος). Στη λογική ενός ηθικιστού ο όρος «θεοποιηθώμεν», που χρησιμοποιούν Πατέρες, όπως ο Μεγ. Αθανάσιος, είναι σκάνδαλο.

«Ὅλα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μιλοῦν γιὰ τὴν ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ θέωση τοῦ ἀνθρώπου». Τὸ ἕνα εἶναι προαπαιτούμενο τοῦ ἄλλου καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιτευχθεῖ παρὰ μόνο μὲ τὴν ἀκατάπαυστη καὶ ἀέναη λειτουργία τοῦ πόνου καὶ τῆς ἀγάπης γιὰ τὸν Ἄνθρωπο. Τὸ «ἐγώ» στὴν ὑπηρεσία τοῦ «ΣΥ», στὸ «κατ᾿ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν» Πρόσωπο τοῦ Ἄλλου. Ἐξάλλου ἂν σκοπὸς τῆς βιωτῆς μας εἶναι νὰ τὰ βροῦμε μὲ τὸν Θεό, τότε εὔκολα μποροῦμε νὰ τὰ βροῦμε καὶ μεταξύ μας. Τί δώσαμε ὅμως στὸν Ἄλλον, τὴν ἴδια στιγμὴ ποὺ τὰ ζητᾶμε ὅλα ἀπὸ τὸ Θεό;

Η Κυριακή τῆς ᾿Ορθοδοξίας, καθιερώθηκε νὰ γιορτάζεται ἀπὸ τὴν ᾿Εκκλησία μας μὲ τὴν ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων καὶ τὴν νίκη τῆς εὐσέβειας καταπάνω στοὺς εἰκονομάχους. Οἱ εἰκονομάχοι ἤτανε οἱ νεωτεριστὲς ἐκεινοῦ τοῦ καιροῦ, ποὺ ἀρχίσανε ἀπὸ τὴν κατάργηση τῆς εἰκονογραφίας, γιὰ νὰ προχωρήσουν, σιγὰ-σιγά, ὅπως συνηθίζουν πάντα οἱ τέτοιοι, καὶ σὲ ἄλλες καταλυτικὲς μεταρρυθμίσεις, ὥς ποὺ νὰ μὴν ἀφήσουν τίποτα ἀπείραχτο στὴν᾿Ορθοδοξία. ῾Η εἰκόνα στάθηκε τὸ σύμβολο τῆς ᾿Ορθοδοξίας καὶ γιὰ τὶς εἰκόνες βρισκότανε σὲ ἀναταραχὴ τὸ Βυζάντιο, σὲ ἐμφύλιο πόλεμο, ἐπὶ 116 χρόνια. Στὰ 787 μ.Χ. ἔγινε ἡ ἐν Νικαίᾳ Ζʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος, ποὺ ἐκήρυξε τὴν ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων κ᾿ ἔβαλε τέλος στὴν εἰκονομαχία ποὺ εἶχε ἀρχίσει ἀπὸ τὰ 726, ἐπὶ Λέοντος τοῦ ᾿Ισαύρου. ᾿Αλλά, κ᾿ ὕστερα ἀπὸ τὴν Ζʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ξαναζωντάνεψε ἡ εἰκονομαχία, ὥς ποὺ ἔγινε ἄλλη σύνοδος στὴν Κωνσταντινούπολη, στὰ 842, κι᾿ αὐτὴ ἐπικύρωσε τὴν Ζʹ Οἰκουμ. Σύνοδο, κ᾿ ἔτσι ἔπαψε ἐκείνη ἡ μανία τῆς εἰκονομαχίας. Αἰτία ἀπ᾿ ὅπου προέρχεται κάθε αἵρεση καὶ νεωτερισμὸς στὴ θρησκεία, εἶναι ἡ ἀπιστία κι᾿ ὁ ὀρθολογισμός. Γι᾿ αὐτὸ κ᾿ οἱ εἰκονομάχοι ἤτανε ἄνθρωποι μὲ ψυχρὴ ψυχή, ἄπιστοι, ἀλαζόνες, ματαιόδοξοι, στερημένοι ἀπὸ πνευματικὸ βάθος, καὶ σπρωγμένοι, σὲ ὅ,τι κάνανε ἀπὸ πολιτικοὺς κι᾿ ἄλλους παρόμοιους ἀντιπνευματικοὺς σκοπούς.

Το ακόλουθο κείμενο το οποίο παρατίθεται αυτούσιο αποτελεί μοναδική ευκαιρία για περισυλλογή – προβληματισμό αλλά και κατάνυξη ενόψει των Χριστουγέννων.

Στις 14 Σεπτεμβρίου η Εκκλησία μας εορτάζει την παγκόσμια Ύψωση του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού, που πραγματοποιήθηκε το έτος 628 μ.Χ. από τον Πατριάρχη Ζαχαρία (επί Ηρακλείου). Πριν 293 χρόνια μια άλλη Ύψωση είχε λάβει χώρα από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Μακάριο (επί Μεγ. Κωνσταντίνου). Ονομάσθηκε Ύψωση, διότι οι πατριάρχες ύψωσαν, αναπαριστώντας τρόπον τινά τη στιγμή τής σταυρώσεως, τον τίμιο σταυρό σε επίσημη ιερά Ακολουθία, προκειμένου να τον δ ε ι και στη συνέχεια προσκυνήσει, ο «λαός τού Θεού».

Στην αρχαία οχυρωματική πόλη Νίσιβιν, γνωστή σήμερα ως Nusaybin στην μεθόριο Τουρκίας – Συρίας, στρατηγική γεωπολιτική θέση της Περσικής επικράτειας την εποχή της αντιπαλότητας με την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, γεννήθηκε ο Συριακής καταγωγής Severus Seboukht περί το 575 μ.Χ, ο οποίος έμελλε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην μεταλαμπάδευση των Ελληνικών επιστημών και την εκλαΐκευση της φιλοσοφίας. Υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία για την εκκλησιαστική και επιστημονική ιστορία της ύστατης Συριακής αρχαιότητος, παρόλο που ελάχιστα στοιχεία θεωρούνται δεδομένα για την ζωή του.

Ήδη από τον 1ο μ.Χ. αιώνα έχουμε τους πρώτους Χριστιανούς ιατρούς, τον Ευαγγελιστή Λουκά και ακόμα έχουμε τις πρώτες γυναίκες ιατρούς αναργύρους, τις αδελφές Ζηναϊδα και Φιλονίλλα, συγγενείς του Αποστόλου Παύλου, που άφησαν την Ταρσό της Κιλικίας και εγκαταστάθηκαν στην Δημητριάδα της Μαγνησίας, θεραπεύοντας δωρεάν τους ασθενείς (η μνήμη τους τιμάται στις 11 Οκτωβρίου).

Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη Ταφή σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.
Καθελών του ξύλου, ο Αριμαθείας, εν τάφω σε κηδεύει.
Μυροφόροι ήλθον, μύρα σοι, Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως.
Δεύρο πάσα κτίσις, ύμνους εξοδίους, προσοίωμεν τω Κτίστη.
Ους έθρεψε το μάννα, εκίνησαν την πτέρναν, κατά του ευεργέτου.
Ιωσήφ κηδεύει, συν τω Νικοδήμω, νεκροπρεπώς τον Κτίστην.

Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, πού έδυ σου το κάλλος;
Υιέ Θεού παντάναξ, Θεέ μου πλαστουργέ μου, πώς πάθος κατεδέξω;
Έρραναν τον τάφον αι Μυροφόροι μύρα, λίαν πρωί ελθούσαι.
Ω Τριάς Θεέ μου, Πατήρ Υιός και Πνεύμα, ελέησον τον κόσμον.
Ιδείν την του Υιού σου, Ανάστασιν, Παρθένε, αξίωσον σους δούλους.

Το ιδιόμελο «Ἐξέδυσάν με τὰ ἱμάτιά μου» είναι το δοξαστικό των αίνων της Ακολουθίας των Αχράντων Παθών, η οποία τελείται την Μεγάλη Πέμπτη εσπέρας. Το τροπάριο ανάγεται κατά τον 6ο ή 7ο αι. και ποιητής του θεωρείται ο Σωφρόνιος Ιεροσολύμων. Το δοξαστικό είναι ποιητική απόδοση του εμπαιγμού του Χριστού από τους στρατιώτες όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια Ματθαίου, Μάρκου και Ιωάννου. Το ποιητικό κείμενο του τροπαρίου χωρίζεται σε τρεις περιόδους και πέντε στίχους

Οι Χριστιανοί βάζουν τον Σταυρόν πανταχού, εις τους τρούλλους και εις τα κωδωνοστάσια των εκκλησιών, εις τους τάφους, εις τας οικοδομάς, εις τας σημαίας, εις τα κατάρτια των πλοίων, εις μέρη υψηλά δια να φαίνεται μακρόθεν, εις τα στολίδια των γυναικών, εις τα ψωμιά, εις τας κρήνας. Οι παλαιοί έκαμναν συχνά το σημείον του σταυρού. Εις τα μέρη της Βιθυνίας, κοντά εις μίαν λίμνην λεγομένην Μανιάζ-γκιόλ, είδα κάποιους ψαράδες Ρώσσους τους οποίους λέγουν Καζάκους. Αυτοί σταυροκοπούνται εις πάσαν περίστασιν, εις την τράπεζαν, οσάκις πίνουν νερόν, οσάκις πταρνίζονται, οσάκις χασμώνται, οσάκις βήχουν, οσάκις αρχίζουν κάποιαν εργασίαν ή την τελειώνουν, οσάκις καθίσουν οσάκις σηκωθούν.

Η Γέννηση τοῦ Χριστοῦ γιορτάζεται ἀπὸ τὴν ῾Αγία ᾿Ορθόδοξο ᾿Εκκλησία δοξολογικὰ καὶ συνάμα κατανυκτικά. ῾Η ἡδυμελὴς ὑμνογραφία καὶ ἡ εἰρηνόχυτη εἰκονογραφία μὲ θαυμαστὸ τρόπο ἐκφράζουν τὸ μέγα γεγονός. Μέσα στὸ χῶρο τῆς ᾿Εκκλησίας ὁ ᾿Ορθόδοξος Χριστιανὸς ζεῖ τὸ Μυστήριο τῆς Σαρκώσεως μὲ τὶς αἰσθήσεις του, ποὺ μεταμορφώνονται γιὰ νὰ γίνουν μέσα ἐπικοινωνίας μὲ τὸ ἄρρητο. Προσκυνώντας τὴν εἰκόνα τῆς Γεννήσεως ἀνταποκρίνεται στὸ κέλευσμα τῆς ψαλμωδίας «δεῦτε ἴδωμεν πιστοὶ» καὶ «βλέπει» μὲ τὰ μάτια του τὴν θεολογία τῆς Σαρκώσεως αἰσθανόμενος τὴν εὐφροσύνη τῆς θείας συγκαταβάσεως καὶ κενώσεως.

Τὸ πνευματικὸ μεγαλεῖο, τὸ μυστικὸ βάθος καὶ τὸ αἰσθητικὸ κάλλος τῆς ᾿Ορθοδόξου τέχνης συνεργοῦν στὴ μετοχὴ τοῦ πιστοῦ στὸ καλοάγγελτο γεγονὸς τῆς ᾿Ενανθρώπησης.

Η «῾Ομιλία ΝΓʹ, Εἰς τὴν πρὸς τὰ ῞Αγια τῶν ῾Αγίων Εἴσοδον» τῆς ῾Υπερευλογημένης Θεοτόκου εἶναι ἕνα ἐκτενέστατο κείμενο, τὸ ὁποῖο κατ᾿ οὐσίαν ἀποτελεῖ μίαν «Μαριολογικὴν πραγματείαν», ἂν καὶ φέρη τὰ γνωρίσματα ομιλίας.῾Ο ῞Αγιος Φιλόθεος Κόκκινος, στὸν Βίον τοῦ ῾Αγίου Γρηγορίου, βεβαιώνει ὅτι τὰ πρῶτα γραπτὰ τοῦ μεγάλου ῾Ησυχαστοῦ ἦσαν ὁ Λόγος εις τον Άγιον Πέτρον τον Αθωνίτη καὶ ὁ Λόγος εις τα Εισόδια, οἱ ὁποῖοι ἐγράφησαν τὸ 1334, στὴν ῾Ιερὰ Μονὴ τῆς Λαύρας.

Για να μην πάρω τους πολύ παληούς, παίρνω δυο τρεις από εκείνους πού αγωνισθήκανε για την ελευθερία της Ελλάδας, πού όποτε μιλάνε για τη λευτεριά, μιλάνε και για τη θρησκεία.

Ο Ρήγας Φεραίος λέγει: «Να κάνουμε τον όρκο απάνω στο Σταυρό». Ένας άλλος ποιητής γράφει: «Για της πατρίδας την ελευθερία για του Χρίστου την πίστη την αγία γι’ αυτά τα δύο πολεμώ, μ’ αυτά να ζήσω επιθυμώ κι αν δεν τα αποχτήσω τι μ’ ωφελεί να ζήσω;».

Του Σολωμού η ψυχή είναι θρεμμένη με τη θρησκεία, γι’ αυτό μοσκοβολούνε τα ποιήματα του από δαύτη. Κι αυτή τη μοσκοβολιά τη νιώθει κανένας στην Ημέρα της Λαμπρής, στη Δέηση της Μαρίας, στη Φαρμακωμένη, Εις Μοναχήν, στον Ύμνο της Ελευθερίας, στο Διάλογο και σε πολλά άλλα.

Ο Θεοδόσος θεωρείται ο τελευταίος αυτοκράτορας της ενιαίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Παντρεύτηκε την Φλασίλα με την οποία απέκτησε δύο γιούς τους Αρκάδιο και Ονώριο και μια κόρη την Πουλχερία, αργότερα παντρεύτηκε την Γκάλλα (αδελφή του Ουαλεντινιανού) με την οποία απέκτησε μία κόρη την Γκάλλα Πλακιντία. Πεθαίνοντας τον Ιανουάριο του 395, σε ηλικία 50 ετών, κληροδότησε την αυτοκρατορία στους δύο γιους του………το ανατολικό τμήμα στον Αρκάδιο και το δυτικό στον Ονώριο. Από τότε τα δύο τμήματα της αυτοκρατορίας ακολούθησαν διαφορετικές πορείες και γι’ αυτό πολλοί ιστορικοί ορθώς θεωρούν το έτος 395 ως απαρχή της Βυζαντινής ιστορίας.

……..ένα πρωτοχρονιάτικο διήγημα

Κάθε χρόνο ο Άγιος Βασίλης τις παραμονές της Πρωτοχρονιάς γυρίζει από χώρα σε χώρα κι από χωριό σε χωριό και χτυπά τις πόρτες για να δει ποιος θα τον δεχτεί με καθαρή καρδιά. Μια χρονιά λοιπόν, πήρε το ραβδί του και τράβηξε. Ήτανε σαν καλόγερος ασκητής, ντυμένος με κάτι μπαλωμένα παλιόρασα, με χοντροπάπουτσα στα ποδάρια του και μ’ ένα ταγάρι περασμένο στον ώμο του. Γι αυτό τον παίρνανε για διακονιάρη και δεν τ’ ανοίγανε την πόρτα. Ο Άγιος Βασίλης έφευγε λυπημένος, γιατί έβλεπε την απονιά των ανθρώπων και συλλογιζότανε τους φτωχούς που διακονεύουνε, επειδής έχουνε ανάγκη, μ’ όλο που αυτός ο ίδιος δεν είχε ανάγκη από κανέναν, κι ούτε πεινούσε, ούτε κρύωνε.

Χριστούγεννα παραμονές. Χριστούγεννα καὶ χιονιᾶς πάντα πᾶνε μαζί. Μὰ ἐκείνη τὴ χρονιὰ οἱ καιροὶ ἤτανε φουρτουνιασμένοι παρὰ φύση. Χιόνι δὲν ἔρριχνε. Μοναχὰ ποὺ ἡ ἀτμόσφαιρα ἤτανε θυμωμένη, καὶ φυσούσανε σκληροὶ βοριάδες μὲ χιονόνερο καὶ μ᾿ ἀστραπές. Καμμιὰ βδομάδα ὁ καιρὸς καλωσύνεψε καὶ φυσοῦσε μία τραμουντάνα ποὺ ἀρμενιζότανε. Μὰ τὴν παραμονὴ τὰ κατσούφιασε. Τὴν παραμονὴ ἀπὸ τὸ πρωΐ ὁ οὐρανὸς ἤτανε μαῦρος σὰν μολύβι, κ᾿ ἔπιασε κ᾿ ἔρριχνε βελονιαστὸ χιονόνερο.

Ο Φλάβιος Αρκάδιος Αύγουστος γεννήθηκε το 377 μ.Χ στην Ισπανία (ονομασία της Ιβηρικής Χερσονήσου επί Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας) ήταν ο πρεσβύτερος γιός του Θεοδοσίου A’ (τελευταίος Ρωμαίος αυτοκράτωρ) και της Φλασίλας (Αέλια Φλάβια Φλασίλα) και αδελφός του Ονόριου. Ο Αρκάδιος όταν ανήλθε στον θρόνο ήταν μόλις δεκαεπτά ετών και δεν διέθετε την ανάλογη εμπειρία και βούληση, με αποτέλεσμα σύντομα να βρεθεί δέσμιος «συγγενικών» προσώπων, τα οποία διηύθυναν και κατηύθυναν τα θέματα της αυτοκρατορίας, σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις προσωπικές επιθυμίες τους.

Κατά το πρώτο ήμισυ του 14ου αιώνα, έκανε την εμφάνισή της στο Βυζάντιο η θρησκευτική – μυστικιστική κίνηση των «Ησυχαστών» δίδοντας αφορμή για αντιπαραθέσεις και προκαλώντας έντονη πολεμική. Η ονομασία δόθηκε στα μέλη του κινήματος, των οποίων στόχος ήταν η πλήρης ενότητα με τον Θεό, λόγω του τρόπου που επέλεξαν για την επίτευξη του , που ήταν η πλήρης απομόνωσή τους από τα εγκόσμια.

Η διαμάχη των Ησυχαστών, η οποία διατάραξε σε μεγάλο βαθμό την εσωτερική λειτουργία του κράτους, συνέβη σε μια ταραγμένη και δύσκολη περίοδο, που η αυτοκρατορία αγωνιζόταν για την ύπαρξή της, πρώτον κατά την εισβολή των Τούρκων και αργότερα των Σέρβων και δεύτερον ενώ αντιμετώπιζε σοβαρά εσωτερικά προβλήματα από την έντονη διαμάχη μεταξύ των δύο Ανδρόνικων (παππούς και εγγονός) του Ιωάννη Παλαιολόγου και του Ιωάννη Καντακουζηνού. Σημειώνεται ότι είχε μεσολαβήσει ένα μικρό χρονικό διάστημα από το σχίσμα των Αρσενιτών, το οποίο ήδη είχε αναστατώσει σε μεγάλο βαθμό εκκλησία και κράτος.