Σκέψεις επάνω στην Ιστορία, που μου γεννήθηκαν και γράφτηκαν στα πρώτα χρόνια της επιστημονικής μου σταδιοδρομίας κατά τη διάρκεια των ιστορικών ερευνών και μελετών μου, για προσωπική μου χρήση, σκέψεις που βγήκαν μέσ’ από την πράξη, από τη θέρμη της εργασίας, κατά την κυοφόρηση και επεξεργασία των ιστορικών θεμάτων σκέψεις που απέβλεψαν να συνειδητοποιή­σουν μέσα μου τα θεωρητικά ή μεθοδολογικά προβλήματα ή τις απορίες που μου παρουσιάζονταν, και να αποκρυσταλλώσουν τη στάση μου απέναντι σ’ αυτά._Απ. Ε. Βακαλόπουλος

Ο Θουκυδίδης υπήρξε Αθηναίος στρατηγός, «πατέρας της πολιτικής ιστορίας» και κορυφαίος αναλυτής πολιτικών θεμάτων και διεθνών υποθέσεων. Το έργο του «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου» αφηγείται τον πόλεμο μεταξύ Πελοποννησιακής Συμμαχίας της οποίας ηγείτο η Σπάρτη και της Συμμαχίας της Δήλου της οποίας ηγείτο η Αθήνα (431-404 π.Χ.) και θεωρείται «ιστορικό κειμήλιο διαχρονικής αξίας».

Ο Ρήσος ήταν βασιλέας των Θρακών, γιος του Ηιονέα, ή του Στρυμόνα και της Μούσας Καλλιόπης ή της Ευτέρπης. Αδελφή του ήταν η Σήτη (Στέφανος Βυζάντιος) και σύζυγός του η Αργανθώνη. Κατά τον Τρωικό ο Διομήδης τον σκότωσε σε μάχη κοντά στον ομώνυμο ποταμό Ρήσο (ο οποίος ρέει από το όρος Ίδα στην Τρωάδα) ενώ σύμφωνα με άλλες πηγές, ενώ κοιμόταν.

Οι πληροφορίες που διατίθενται για τη θέση των ελληνίδων στην Τουρκοκρατία προέρχονται κυρίως από τις αναφορές των περιηγητών, που επισκέπτονταν περιοχές κάτω από ποικίλες στρατιωτικές και πολιτικές συνθήκες και για διαφορετικούς λόγους, καθώς επίσης και από τα δημοτικά τραγούδια, πολλά από τα οποία αναφέρονται στην πολεμική δράση και τις ηρωικές πράξεις γυναικών.

Στην αρχαιότητα παράλληλα με τις ελληνικές έννομες τάξεις πόλεων και βασιλείων, η Ρώμη αναπτύσσει δίκαιο, το οποίο και θα αποτελέσει τη βάση της νομικής επιστήμης. Το δίκαιο των ελληνικών πόλεων-κρατών διαδόθηκε μετά την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου στην ελληνιστική ανατολή. Με τη ρωμαϊκή κατάκτηση ελληνικό και ρωμαϊκό δίκαιο συναντώνται, ιδίως μετά την απονομή της ιδιότητας του ρωμαίου πολίτη σε όλους τους ελεύθερους κατοίκους της αυτοκρατορίας (212 μ.Χ.).

Επισκοπώντας το μεγάλο εκείνο εθνικό γεγονός, διαπιστώνουμε κατ’ αρχήν ότι είναι εξωπραγματική οποιαδήποτε αβασάνιστη ένταξη του ’21 σε δογματικά σχήματα. Ο αγωνιστικός παλμός συγκλόνισε βαθιά ολόκληρο τον ελληνισμό και άγγιξε κάθε νεοελληνική ψυχή πέρα από ταξικές διαφορές και πικρίες. Τό όραμα της λευτεριάς είχε λάμψει στα μάτια των κλεφτών και των αρματωλών. Από τη λάμψη αυτή φωτίσθηκε και η γυναίκα, η Ελληνίδα της σκλαβιάς, που παραστέκει στον αγώνα των αντρών.

«Ἡ ἔννοια τῆς δικαιοσύνης», ἀποτελεῖ μία γραμματολογικὴ καὶ ἱστορικο-φιλολογικὴ μελέτη τῶν ἐννοιῶν τοῦ δικαίου καὶ τῆς δικαιοσύνης καὶ συναφῶν ὅρων. Στὴν πρώτη ἑνότητα, ποὺ ἔχει τὸν τίτλο «Σημασίες τοῦ ὅρου ‹δικαιοσύνη› καὶ συναφῶν ὅρων», διερευνᾶται ἡ ἐτυμολογία, σημασία καὶ ἐξέλιξη τῶν λέξεων «δίκη», «δίκαιος», «δικαιοσύνη», «δικαιόω», «δικαίωσις» καὶ «δικαίωμα», βάσει τῶν στοιχείων ποὺ παρέχει τόσο ἡ σύγχρονη ὅσο καὶ ἡ προγενέστερη λεξικογραφία. Παρατίθενται ἐνδεικτικὰ φράσεις καὶ σύντομα ἀποσπάσματα ἀπὸ συγγράμματα ποὺ καλύπτουν τὸ χρονικὸ διάστημα ἀπὸ τὴν ὁμηρικὴ ἐποχὴ ἕως καὶ τοὺς ἰουδαίους Φίλωνα καὶ Ἰώσηπο. Ἀκολουθεῖ μία σύντομη ἔκθεση ποὺ ἀφορᾶ στὸ «∆ίκαιο καὶ δικαιοσύνη στὴν κλασικὴ ἀρχαιότητα», ποὺ κρίθηκε ἀναγκαία γιὰ τὴν κατανόηση τῶν μορφωτικῶν καταβολῶν τοῦ Βασιλείου, ποὺ ἐπηρέσαν τὴ σκέψη καὶ τὴ γραφίδα του. Ἐδῶ χρησιμοποιεῖται τὸ κριτήριο τοῦ χρόνου. Ἀρχικὰ ἐξετάζεται ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο κατανοοῦσαν τὴ δικαιοσύνη οἱ Μιλήσιοι φιλόσοφοι, ἐρευνᾶται ἡ σημασία ποὺ ἔδιναν σ᾽ αὐτὴν οἱ σπουδαῖοι φιλόσοφοι τῆς χρυσῆς ἐποχῆς τοῦ Πλάτωνα καὶ τοῦ Ἀριστοτέλη, καὶ ἡ ἑνότητα κατακλείεται μὲ ἀναφορὰ στὴ θεωρία τῶν στωικῶν περὶ δικαίου καὶ δικαιοσύνης.

Εν αναμονή του νέου έτους σας προσφέρουμε σε εικόνες (σλάϊντς) μια διαχρονική ανασκόπηση των κυριότερων γεγονότων που συνέβησαν την εν λόγω ημέρα. Να θυμίσουμε ότι μόλις τον 16ο αιώνα η πλειοψηφία των Δυτικών χωρών άρχισε να χρησιμοποιεί την 1η Ιανουαρίου ως πρώτη ημέρα του έτους, αφού μέχρι πρότινος ως πρωτοχρονιά θεωρείτο η ημερομηνία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (25 Μαρτίου).

Ενώ τα Χριστούγεννα θεωρούνται παραδοσιακά οικογενειακή εορτή, ευκαιρία ανταλλαγής δώρων και γενικά θρησκευτικής περισυλλογής, εντούτοις υπήρξαν χρονικές περίοδοι που συνέπεσαν με μερικά από τα πιο κρίσιμα γεγονότα της ιστορίας. Η πλέον «αγαπητή περίοδος του έτους» διακόπηκε από θρυλικές μάχες, στέψεις βασιλέων, επιστημονικές ανακαλύψεις και ενέπνευσε μία από τις διασημότερες ανακωχές εν καιρώ πολέμου. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται σημαντικά ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα την ημέρα των Χριστουγέννων.

Εάν υπήρχε κάποιο Έθνος στον κόσμο που θα επέλεγε τον πόλεμο «για λόγους ζαχαροπλαστικής» αυτό θα ήταν η Γαλλία. Αυτό ακριβώς συνέβη το 1838, όταν η Γαλλία και το Μεξικό ενεπλάκησαν σε ένοπλη σύγκρουση διάρκειας 5 μηνών, η οποία έμεινε στην ιστορία ως «ο πόλεμος της ζαχαροπλαστικής».

Ασκληπιός … Ο Ησίοδος τον αναφέρει ως άνθρωπο με θεϊκή καταγωγή. Ο Σοφοκλής ως τον πραΰνοντα τις νόσους άνθρωπο. Ο Σωκράτης, κατά τον Πλάτωνα, ονομάζει αυτόν μέγαν ιατρόν και διδάσκαλον της ιατρικής. Η λατρεία του άρχισε μάλλον τον 8ο αιώνα π.Χ. από την Θεσσαλία και διαδόθηκε από τους Δωριείς στη υπόλοιπη Ελλάδα.

Κατά την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου (431-422 π.Χ.) η Σπάρτη ανέδειξε έναν στρατηγό ο οποίος επηρέασε την τακτική, την στρατηγική και την συμπεριφορά των μελλοντικών στρατιωτικών ηγετών.

Η μελέτη αυτή αντιμετωπίζει το βασικό επίσης πρόβλημα της οπλοθήκης των ιστορικών τους γνώσεων, τί τους παρέχεται στη Μέση Εκπαίδευση και πώς, με ποιούς φορείς, αν αυτές οι γνώσεις ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής και αν αυτές αφομοιώνο­νται με ουσιαστική ωφέλεια από τους νέους. _Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος

Ο Γαληνός επηρέασε περισσότερο από κάθε άλλον ιατρό της αρχαιότητας, την εξέλιξη της ιατρικής στη Δύση, μέχρι την Αναγέννηση. Τα βιβλία του μεταφράσθηκαν στα Λατινικά και επικράτησαν ως κλασσικά συγγράμματα στις ιατρικές σχολές της Ευρώπης. Σ’ αυτό συνετέλεσε και το γεγονός, ότι υιοθετήθηκαν από τους Άραβες ιατρούς, οι οποίοι, με τη σειρά τους, επηρέασαν αποφασιστικά τη Μεσαιωνική Δύση.

Ο Περίλαος είχε φιλοτεχνήσει ομοίωμα ταύρου από χαλκό, προσαρμόζοντας λεπτούς αυλούς για την μεταφορά ήχων από την κοιλιά του ζώου προς τα ρουθούνια του και είχε ανοίξει κάτι σαν πόρτα σ᾽ ένα από τα πλευρά του. Στη συνέχεια το μετέφερε σαν δώρο προς τον Φάλαρι ο οποίος τον καλοσώρισε και έδωσε εντολές για την αφιέρωση του κατασκεύασματος στους θεούς.

Προσδοκίες και διαψεύσεις μετά την έκρηξη της επαναστάσεως του ᾽21_ Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος