Ο Αλέξανδρος Α’ ο Μακεδών ή «Φιλέλληνας» ή «Εύπορος», ήταν βασιλιάς της Μακεδονίας από το 498 π.Χ. μέχρι το θάνατό του το 454 π.Χ.

Τα όπλα των Μακεδόνων.
Σελίδες 357-372 και εικόνες 1-6 από το συλλογικό έργο: «Στη Μακεδονία από τον 7ο αι. π.Χ. ως την ύστερη αρχαιότητα» σε επιμέλεια Δημητρίου Β. Γραμμένου από τις εκδόσεις ΖΗΤΡΟΣ

Γράφει ο καθηγητής κ. Παναγιώτης Β. Φάκλαρης

Τα αρχαία κείμενα αποτελούν γενικά για τη Μακεδονία φειδωλές πηγές πληροφοριών, ωστόσο μας παραδίδουν ορισμένες πληροφορίες για τα όπλα και την πολεμική τέχνη των Μακεδόνων, κυρίως κατά την εποχή ακμής του βασιλείου. Από την άλλη, την κυριότερη, διαχρονικότερη και ασφαλώς αμεσότερη πηγή πληροφοριών για το συγκεκριμένο αντικείμενο, συνιστούν τα ταφικά ευρήματα από την κυρίως Μακεδονία και τον γεωγραφικό χώρο επιρροής της.

Μελετώντας ο ιστορικός μια συγκεκριμένη περίοδο του παρελθόντος αντιμετωπίζει ποικιλία μεθοδολογικών προβλημάτων, όπως το χρονικό σημείο έναρξης ή λήξης της περιόδου, την περιοδολόγηση εντός αυτής, την ονομασία της κλπ. Η συγκεκριμένη χρονική περίοδος που θα απασχολήσει το παρόν εγχειρίδιο διατηρεί τις δικές της ιδιαιτερότητες. Κατ’ αρχήν μ’ αυτή την περίοδο εισερχόμαστε στη «νεότερη εποχή» της ελληνικής ιστορίας, αφήνοντας πίσω τη μεσαιωνική. Αλλά ένα πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι «πότε αρχίζει η νεότερη ελληνική ιστορία ή η νεότερη εποχή στον ελληνικό χώρο»; Ποια κριτήρια τίθενται γι’ αυτή τη χρονική έναρξη; Ποια ονοματολογία χρησιμοποιείται γι’ αυτή την περίοδο; Πόσο εύκολα προσδιορίσιμο είναι το αντικείμενο της μελέτης της περιόδου, δηλαδή οι ελληνικοί πληθυσμοί; Πόσο εύκολα διακριτός είναι ο γεωγραφικός χώρος μελέτης; Αυτά είναι ορισμένα βασικά ερωτήματα, με τα οποία τίθεται ο ιστορικός αντιμέτωπος, όταν προσεγγίζει τη συγκεκριμένη περίοδο του παρελθόντος.

Ο Αλέξανδρος προχώρησε από την Πρίαπο προς την Ζέλεια με τη στρατιά έτοιμη για εμπλοκή. Προπορεύονταν για αναγνώριση οι σαρισσοφόροι ιππείς και περί τους 500 ψιλούς, ακολουθούσαν οι πεζοί σε διπλή σειρά και το ιππικό στα δύο άκρα της παράταξης. Στο τέλος βρίσκονταν τα σκευοφόρα. Κατά το απόγευμα συνάντησαν τους Πέρσες, που είχαν παραταχθεί πίσω από το σημαντικότερο κώλυμα της περιοχής, τον ποταμό Γρανικό (Μπιγκά, βορείως της συμβολής του με τον Κοτσαμπάς). Οι όχθες του ήταν ψηλές και απότομες, πολλά σημεία του βαθιά, τα ανοιξιάτικα νερά του αρκετά ορμητικά (ήταν τέλος Απριλίου) και το πλάτος του 25 μέτρα. Επειδή η ώρα ήταν προχωρημένη, ο Παρμενίων πρότεινε να στρατοπεδεύσουν στην όχθη και να περάσουν το ποτάμι πριν το πρώτο φως της επομένης, οπότε οι Πέρσες δεν θα είχαν προλάβει να συνταχθούν και να χρησιμοποιήσουν τον Γρανικό ως κώλυμα.

Η Δυναστεία των Αργεαδών ήταν αρχαίος ελληνικός βασιλικός οίκος και η επικρατούσα δυναστεία της Μακεδονίας περίπου από το 700 έως το 310 π.Χ..