Η μάχη στην Όπιδα, διεξήχθη τον Σεπτέμβριο του 539 π.Χ., μεταξύ Περσίας υπό τον Κύρο Β’ και Νέο Βαβυλωνιακής Αυτοκρατορίας υπό τον Ναβόνιδο ή Ναβοναΐδ κατά την Περσική εισβολή στη Μεσοποταμία.

Μετά τα μέσα καλοκαιριού του 324 π.Χ., όταν βρισκόταν στην Όπιδα (αρχαία πόλη της Μεσοποταμίας πλησίον του ποταμού Τίγρη) ο Αλέξανδρος συγκέντρωσε τους Μακεδόνες και τους ανακοίνωσε ότι αποστράτευε και έστελνε στην πατρίδα όλους τους ηλικιωμένους και τραυματίες απόμαχους, ενώ σε όσους έμεναν σκόπευε να δώσει τέτοιες παροχές, που θα τις ζήλευαν όλοι. Δεν άφησε την επιλογή σε όσους το ήθελαν να εποικίσουν κάποιες πόλεις, διότι βρίσκονταν στις πολιτισμένες περιοχές της αυτοκρατορίας, δηλαδή στις χώρες, που ήταν αστικοποιημένες και οι λαοί τους μπορούσαν να ελεγχθούν ευκολότερα. Επίσης οι λαοί εκείνοι είχαν πανάρχαιο, εξαιρετικά ανεπτυγμένο πολιτισμό και πολύ δύσκολα θα αποδέχονταν τον Ελληνικό. Οι απόμαχοι λοιπόν δεν του ήταν χρήσιμοι, αντίθετα ήσαν επικίνδυνοι για τη διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας, επειδή είχαν τον Ελληνικό ρατσισμό και πίστευαν στη «συνταγματική» μοναρχία