Αριστοτέλης (384 – 322 π.Χ.)

Ο Αριστοτέλης ( 384 π.Χ. – 322 π.Χ. ) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Μαζί με τον Πλάτωνα αποτελεί τη φωτεινή δυάδα της φιλοσοφικής σκέψης του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Υπήρξε σοφός μεγαλοφυής, εγκυκλοπαιδικός, φυσιοδίφης, δημιουργός της λογικής και ο σημαντικότερος από τους διαλεκτικούς της αρχαιότητας.

Σωκράτης (περ. 470 – 399 π.Χ.)

Ο Σωκράτης των Αθηνών συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες προσωπικότητες της παγκόσμιας ιστορίας για τη συμβολή του στην ανάπτυξη της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας, η οποία αποτέλεσε την βάση όλης της Δυτικής Φιλοσοφίας και δικαίως θεωρείται «Πατέρας της Δυτικής Φιλοσοφίας».

Βίων ο Βορυσθενίτης (325 – 250 π.Χ)

Ο Βίων ήταν κυνικός φιλόσοφος καταγόμενος από την Ολβία την Ποντική, ή Βορυσθένη (εκ του ομώνυμου ποταμού) πλησίον της Μαύρης Θάλασσας. Λεπτομέρειες ως προς τους γονείς, ή τους λόγους που τον ώθησαν να στραφεί στην φιλοσοφία δεν γνωρίζουμε, εκτός αυτών που ο ίδιος ανέφερε στον Αντίγονο όταν ο τελευταίος τον ρώτησε: «Ποιος είσαι εσύ, ποιοι είναι οι γονείς σου, από πού κατάγεσαι, ποιο είναι το όνομά σου;» (Ομήρου Οδύσσεια Χ 335. Pope’s Version).

Γλῶττης ἔκφρασις

Στον καθημερινό προφορικό και γραπτό λόγο, χρησιμοποιούμε συχνά εκφράσεις προερχόμενες από την αρχαία Ελληνική και τα κείμενα της Αγίας Γραφής. Μέσω αυτών ερχόμαστε σ’ επαφή με παλαιότερες μορφές της γλώσσας μας, με φυσικό και αβίαστο τρόπο, έτσι ώστε η γνώση της σημασίας του νοήματος και προέλευσής τους να αποτελεί ένα μοναδικό πνευματικό και γλωσσικό εφόδιο. Η χρήση τους δίνει στον λόγο σφρίγος και ζωντάνια, ενώ η άγνοιά τους προκαλεί ενίοτε αμηχανία, ή ακόμα και λοιδορία………..ιδιαίτερα σε ορισμένους νεόκοπους διανοούμενους οι οποίοι επιχειρώντας να εντυπωσιάσουν με την γλωσσομάθειά τους, συγχέουν την έννοια, ή σημασία των εν λόγω λέξεων – φράσεων. Ιδού λοιπόν οι κυριότερες εξ’ αυτών……..

Θεοφράστου βίος………& «Χαρακτήρες» (372 – 287 π.Χ)

Ὁ συγγραφεὺς τῶν βίων τῶν φιλοσόφων, Διογένης Λαέρτιος, μᾶς παρέχει τὰς περισσοτέρας πληροφορίας περὶ τοῦ βίου τοῦ Θεοφράστου. Ἐγεννήθη τῷ 372 π. Χ. εἰς τὴν Ἐρεσὸν τῆς Λέσβου, τὴν πόλιν ἐκείνην εἰς τὴν ὁποίαν 240 περίπου ἔτη πρὸ αὐτοῦ εἶδε τὸ φῶς ἡ δαιμονία ποιήτρια τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος Σαπφώ. Ὁ πατήρ του ἐλέγετο Μελάντας, ἦτο γναφεὺς (καθαριστὴς ἐνδυμάτων) καὶ εἶχεν ἐργοστάσιον μὲ πολλοὺς δούλους· ἦτο λοιπὸν εὔπορος, διὸ ἔδωσεν εἰς τὸν υἱόν του λαμπρὰν ἀνατροφήν. Τὰ πρῶτα μαθήματα ἔλαβεν ὸ Θεόφραστος εἰς τὴν πατρίδα του ἀπὸ τὸν Λεύκιππον, κατόπιν μετέβη εἰς τὰς Ἀθήνας, τὴν πόλιν τότε τῶν φώτων καὶ τοῦ πολιτισμοῦ, ὅπου ἐπεδόθη εἰς τὴν φιλοσοφίαν ὡς μαθητὴς τοῦ Πλάτωνος· ὅτε δὲ οὗτος ἀπέθανε, 347 π.Χ., ἠκολούθησε τὸν Ἀριστοτέλη.

Οὗτος ταχέως διέκρινε τὴν φιλομάθειαν καὶ τὴν ἔκτακτον εὐφυΐαν τοῦ μαθητοῦ του καὶ ἐξαιρετικῶς ἐξετίμησε καἰ ἠγάπησεν αὐτόν· διὰ τὴν μεγάλην του δὲ εὐφράδειαν, ἐνῷ πρότερον ὠνομάζετο Τύρταμος, τὸν μετωνόμασεν Εὔφραστον καὶ ἔπειτα Θεόφραστον.

Albert Einstein και Henri Bergson……η διαμάχη

Στις 6 Απριλίου 1922, οι Ανρί Μπεργκσόν (Henri Bergson) και Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein) συνευρέθησαν στην συνεδρίαση των μελών της Γαλλικής Φιλοσοφικής Εταιρείας στο Παρίσι, για να αναλύσουν την ευρύτερη έννοια της καινοφανούς θεωρίας για την Σχετικότητα. Τα χρόνια που ακολούθησαν, πρωταγωνίστησαν σε μια σοβαρή διένεξη, που εκτυλίχθηκε στο μεταίχμιο της λογικής και του ενστίκτου.

Διάσημες φράσεις…….η πλάνη

Κατά καιρούς ειπώθηκαν φράσεις οι οποίες έμειναν ανεξίτηλα χαραγμένες στην ιστορία και απετέλεσαν σημείο αναφοράς για τις μετέπειτα γενεές. Όμως για διάφορους λόγους με την πάροδο των ετών ορισμένες εξ’ αυτών παρερμηνεύθηκαν, ή μετεφέρθησαν παραποιημένες, ή ουδέποτε ειπώθηκαν, διότι είτε δεν αποδόθηκαν σωστά (μετάφραση) είτε για λόγους σκοπιμότητας (προπαγάνδα, εξυπηρέτηση συμφερόντων, κ.λ.π).

Αρχαίων αποφθέγματα

Η διαχρονικότητα των ρήσεων των πνευματικών ταγών της αρχαιότητας έγκειται στο γεγονός ότι ήσαν σαφείς, περιεκτικές και κυρίως εκθείαζαν αρετές και αξίες, ή αντίστοιχα καυτηρίαζαν ελαττώματα και αδυναμίες. Αυτός είναι ο λόγος που χαρακτηρίσθηκαν ως αποφθέγματα και αποτελούν παγκόσμια πνευματική παρακαταθήκη.

Η «αμαρτία» του Γαλιλαίου

Η επιστημονική γνώση θεωρείται το ανώτατο πνευματικό επίτευγμα της κοινωνίας μας. Κυβερνήσεις, ιδιωτικά ιδρύματα κι επιχειρήσεις υποστηρίζουν την επιστημονική έρευνα, παρά το ότι είναι δαπανηρή και δεν αποφέρει πάντοτε άμεσα πρακτικά οφέλη. Τα επιστημονικά μαθήματα είναι απαραίτητο τμήμα του προγράμματος σπουδών από το σχολείο μέχρι το Πανεπιστήμιο, ενώ οι νέοι ενθαρρύνονται να υπομείνουν μια μακρά μαθητεία στην μελέτη και την εργασία η οποία θα τους μετατρέψει σε επιστήμονες.

Πλατωνικές σκέψεις

O Πλάτων (427-347 π.Χ.) αποτελεί μία τις γονιμότερες διάνοιες που γνώρισε ο κόσμος…………… μεγαλόπνοος στοχαστής και ποιητής, ο υποδειγματικός φιλόσοφος, εφόσον εκλαμβάνουμε την φιλοσοφία με την έννοια της ιδεαλιστικής μεταφυσικής και με την προσέγγιση του Πυθαγόρα.

Καταγόταν από τους επιφανέστερους οίκους των Αθηνών. Η οικογένειά του έχει ρίζες στο γένος του βασιλιά Κόδρου και του νομοθέτη Σόλωνα και ως την τελευταία στιγμή παρέμεινε αριστοκρατική και αντιδημοκρατική. Στο σπίτι του πραγματοποιούνταν συναντήσεις για την ανατροπή της δημοκρατίας όπου μετείχαν ο Κριτίας (θείος της μητέρας του και αρχηγός των Τριάντα) και ο Χαρμίδης (αδελφός της μητέρας του). Ο ίδιος συμμεριζόταν ανεπιφύλαχτα τα φρονήματα και τις επιδιώξεις εκείνων και υπηρέτησε νέος την τυραννία, όπως και ο συνομήλικος του Ξενοφών, παρότι αργότερα καταδίκασε τη συμπεριφορά τους και σε προχωρημένη ηλικία, έγραψε στην περίφημη 7η επιστολή, ότι η κατατρεγμένη δημοκρατία φάνηκε χρυσάφι εμπρός σε εκείνο που έφτιαξαν ο Κριτίας και η συντροφιά του.

Αρχαίων ευφυολογήματα (αναθεωρημένο)

Σε άλλη ανάρτηση αναφερόμαστε στο χιούμορ των αρχαίων Ελλήνων, χαρακτηρίζοντας τα αρχαία Ελληνικά ανέκδοτα ως πνευματώδη και διδακτικά. Όμως εξίσου διδακτικά είναι και τα ευφυολογήματα που διατυπώθηκαν από επιφανείς αρχαίους φιλοσόφους, συγγραφείς, στρατηγούς, πολιτικούς, κ.ά καταδεικνύοντας χαρακτηριστικά το χάσμα που προκύπτει μεταξύ του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος και της νεοελληνικής «κουλτούρας» όταν συγκρίνουμε τα «ευφυολογήματα» των αρχαίων Ελλήνων με τις αντίστοιχες «εξυπνάδες» των νεοελλήνων .

Σόλων ο Αθηναίος (635-559 π.Χ)

Ο Σόλων ο Αθηναίος, ανήκε στους επτά σοφούς της αρχαιότητας και εξελέγη άρχοντας από τους Αθηναίους το 594 π.Χ. Ήταν ευκατάστατος ευγενής, έμπορος, ποιητής και σοφός. Υπήρξε ένας από τους μεγάλους πολιτικούς της αρχαίας Ελλάδας

Σωκράτους διδαχές

Ο Σωκράτης υιός του Σωφρονίσκου και της Φαιναρέτης (469 π.Χ.-399 π.Χ) ήταν Έλληνας Αθηναίος φιλόσοφος, από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ελληνικού και παγκόσμιου πνεύματος – πολιτισμού και ένας από τους ιδρυτές της Δυτικής φιλοσοφίας.

Με την ζωή του απετέλεσε ύψιστο παράδειγμα σεβασμού των θεσμών και πολιτικής ηθικής (“ο δε ανεξέταστος βίος ου βιωτός ανθρώπω” – η ζωή που δεν εξετάζεται δεν αρμόζει σε άνθρωπο, Απολογία Σωκράτους). Ως πολίτης ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του κατά τρόπο υποδειγματικό, καθότι έλαβε μέρος σε όλες τις εκστρατείες που κλήθηκε και όταν κληρώθηκε ως δικαστής των 10 στρατηγών (406 π.Χ.) αντιστάθηκε με θάρρος στην καταδίκη. Επιπλέον αρνήθηκε θαρραλέα να συνεργαστεί με τους Τριάκοντα Τυράννους το 404 – 403 π.Χ. για τη σύλληψη του δημοκράτη Λέοντα Σαλαμίνιου.