Ο Ναπολεόντειος κώδικας (Code Napoléon) ήταν ένας ενοποιημένος νομικός κώδικας που γράφηκε στην μετα-επαναστατική Γαλλία και θεσπίστηκε από τον Ναπολέοντα το 1804. Ο εν λόγω κώδικας βασίσθηκε στο πνεύμα της Γαλλικής Επανάστασης και διακρίνεται για την σαφήνεια και ακρίβεια των άρθρων του. Με την πάροδο των ετών υπέστη αρκετές τροποποιήσεις, αλλά οι βασικές αρχές διατηρούνται έως σήμερα, ενώ αποτέλεσε πρότυπο για την σύνταξη ανάλογων κωδίκων άλλων κρατών του 19ου αι., όπως του Βελγίου (ισχύει έως σήμερα) του Κεμπέκ στον Καναδά, της Ολλανδίας, της Ισπανίας, ορισμένων κρατών της Νότιας Αμερικής και της πολιτείας Λουιζιάνα των ΗΠΑ.

Κατά την αρχαιότητα λόγω του γεγονότος ότι οι νόμοι ήσαν άγραφοι, οι ευγενείς τους ερμήνευαν κατά το δοκούν προς ίδιον όφελος και παρόλο που δεν είχαν δοθεί από τους θεούς, εν τούτοις επειδή τελούσαν «υπό την προστασία των θεών» ήσαν απόλυτα σεβαστοί. Με την πάροδο των ετών οι πολίτες άρχισαν να διαμαρτύρονται κατά αυτής της συνήθειας των ευγενών και επειδή ήδη υπήρχαν γραπτοί κατάλογοι δημοσίων λειτουργών και συνθηκών, απαίτησαν με επιμονή την καταγραφή των νόμων.

Οι παλαιότεροι κώδικες για τους οποίους έχουμε κάποια γνώση είναι ανεπεξέργαστοι και μάλλον τραχείς. Συνδέονται με ονόματα νομοθετών, δηλαδή προσώπων που είχαν εκλεγεί για να ασκήσουν διαιτησία σε υποθέσεις συγκρουόμενων συμφερόντων και στους οποίους είχε ανατεθεί το έργο της ταξινόμησης και καταγραφής των νόμων. Συγκεκριμένα από τον κώδικα του μυθικού σχεδόν Ζάλευκου που κατάγονταν από τους Λοκρούς της νότιας Ιταλίας, έχουν διατηρηθεί κάποια στοιχεία μέχρι σήμερα.