Αὐτοὶ εἶναι συντόμως οἱ ἓξ ἰδεατοὶ τύποι ἀντιλήψεων τῆς Ζωῆς, μέσα εἰς τοὺς ὁποίους θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ περιληφθῇ ὃλων τῶν ἀνθρώπων ἡ ζωή, τοὐλάχιστον ὃλων ἐκείνων, τοὺς ὁποίους δὲν τοὺς ζῇ ἡ Ζωή, ἀλλὰ ζητοῦν νὰ συνειδητοποιήσουν ὃ,τι ἡ μοῖρα τοὺς προεχάραξε. Δὲν τοὺς παρέταξα διὰ νὰ τοὺς κρίνωμεν· εἶναι ὃλοι ὡραῖοι καὶ πλούσιοι, μὲ τὴν ἰδικήν του ὡραιότητα καὶ τὸν ἰδικόν του πλοῦτον ὁ καθένας. Δὲν τοὺς περιέγραψα διὰ νὰ διαλέξετε. Σᾶς τὸ ἐπανέλαβα πολλάκις: δὲν διαλέγομεν ἡμεῖς τὴν μοίραν μας· ἐκείνη μᾶς διαλέγει.

Τὸ πρόβλημα εἶναι σήμερον ἐξαιρετικὰ ἐπίκαιρον. Πάντοτε βέβαια εἶν᾽ ἐπίκαιρος ἡ ἀναζήτησις τῆς Εὐτυχίας καὶ ἡ σκέψις περὶ αὐτῆς. Ἀλλὰ ὑπάρχουν ἐποχαί, κατὰ τὰς ὁποίας τὸ αἲσθημα πὼς λείπ᾽ εἰς τοὺς ἀνθρώπους ἡ εὐτυχία καὶ ἡ εἰρήνη, εἶναι περισσότερον διαδεδομένον· ἐποχαὶ, εἰς τὰς ὁποίας ἡ Εὐτυχία παρουσιάζεται εἰς περισσοτέρους ἀνθρώπους καὶ μὲ μεγαλυτέραν ὀξύτητα (διότι καὶ μὲ μεγαλυτέραν συνειδητότητα) ὡς πρόβλημα.

Ὃταν ζητοῦμεν τὸ Νόημα τῆς Ζωῆς, δὲν ζητοῦμεν τὸ νόημα τοῦ ζῆν ἁπλῶς —αὐτὸ δὲν ἒχει ἲσως νόημα, ἢ δὲν εἶναι δυνατὴ ἲσως εἰς τὸν ἂνθρωπον ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ ἐρώτημα: διατί ὑπάρχει τὸ βιολογικὸν φαινόμενον Ζωή; τὸ πολὺ θὰ ἠμποροῦσε νὰ ἐξετασθῇ τὸ ζήτημα τῆς προελεύσεώς της. Ζητοῦμεν τὸ νόημα τοῦ εὖ ζῆν, ζητοῦμεν δηλαδὴ νὰ καθορίσωμεν τὰς άξίας ἐκείνας, τῶν ὁποίων ἡ πραγματοποίησις χαρίζει περιεχόμενον εἰς τὴν Ζωὴν καὶ τὴν καθιστᾶ βιωτήν, τὴν ἀναβιβάζει ἀπὸ φαινόμενον βιολογικόν, κοινὸν καὶ εἰς τὰ σκουλήκια τῆς γῆς, εἰς φαινόμενον ἠθικόν, ἀποκλειστικῶς ἀνθρώπινον.

Προσδοκίες και διαψεύσεις μετά την έκρηξη της επαναστάσεως του ᾽21_ Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος