Σκέψεις επάνω στην Ιστορία, που μου γεννήθηκαν και γράφτηκαν στα πρώτα χρόνια της επιστημονικής μου σταδιοδρομίας κατά τη διάρκεια των ιστορικών ερευνών και μελετών μου, για προσωπική μου χρήση, σκέψεις που βγήκαν μέσ’ από την πράξη, από τη θέρμη της εργασίας, κατά την κυοφόρηση και επεξεργασία των ιστορικών θεμάτων σκέψεις που απέβλεψαν να συνειδητοποιή­σουν μέσα μου τα θεωρητικά ή μεθοδολογικά προβλήματα ή τις απορίες που μου παρουσιάζονταν, και να αποκρυσταλλώσουν τη στάση μου απέναντι σ’ αυτά._Απ. Ε. Βακαλόπουλος

Η μελέτη αυτή αντιμετωπίζει το βασικό επίσης πρόβλημα της οπλοθήκης των ιστορικών τους γνώσεων, τί τους παρέχεται στη Μέση Εκπαίδευση και πώς, με ποιούς φορείς, αν αυτές οι γνώσεις ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής και αν αυτές αφομοιώνο­νται με ουσιαστική ωφέλεια από τους νέους. _Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος

Προσδοκίες και διαψεύσεις μετά την έκρηξη της επαναστάσεως του ᾽21_ Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος

Ένα ενδιαφέρον επιστημονικό πρόβλημα, που δέ μελετήθηκε καθόλου έως σήμερα και που αποτελεί κοινό αντικείμενο ειδικά της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας και γενικά της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας, αποτελεί η συναγωγή και η μελέτη των ποικίλων και διαφόρων φημών και διαδόσεων, που κυκλοφορούσαν έντονα μεταξύ των Ελλήνων μερικούς μήνες πριν και μετά την έκρηξη της επανάστασης του 1821 και που μνημονεύονται είτε σε έγγραφα της εποχής είτε και αργότερα στα απομνημονεύματα κ.λπ. διαφόρων Ελλήνων και ξένων αγωνιστών και παρατηρητών. _Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος

Ο χαρακτήρας των Ελλήνων_ Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος

Η νεωτερική, εκκοσμικευμένη και πολιτικοποιημένη έννοια του «θανάτου» είχε, επομένως, στα κείμενα των Ελλήνων επαναστατών πολλές πτυχές (ισοδυναμούσε νοητικά με την πολιτική υποταγή στον Οθωμανό κυρίαρχο, τη «δουλεία», την «τυραννία», την «ολιγαρχία», όπως επίσης και με τη συλλογική εξόντωση μιας εθνοπολιτισμικής ομάδας), καθώς και νέες πρακτικές πολιτικές προεκτάσεις: τον εθνικό διαχωρισμό και την ανταλλαγή πληθυσμών, οι οποίες άγγιξαν τα όρια της (με σύγχρονους όρους) εθνοκάθαρσης. Βασικοί συντελεστές αυτών των πολιτικών μεταμορφώσεων του «θανάτου» ήταν η αχαλίνωτη πολεμική βία και η εθνικιστική ιδεολογία.